Comparison of German Cause Preposition Von with Turkish Equivalents
Almanca Neden Bildiren Von Edatının Türkçe Karşılıklarıyla Kıyaslanması

Author : Aygül ŞAHİN
Number of pages : 55-64

Abstract

Bu çalışmada Almanca neden bildiren von edatının Türkçe karşılıkları ile kıyaslaması Herdtfelder ve Maienborn’un 2015 yılında yayınladıkları çalışmaya dayanarak semantik açıdan ele alınmıştır. Almanca neden bildiren von edatının Türkçe karşılıkları olan ablatif (-dan) ve dolayı edatı Türkçe kaynaklarda ve yabancı kaynaklarda dilbilgisi açısından ele alınmış fakat semantik açıdan ele alınmamıştır. Bu sebeple neden bildiren ablatif (-dan) ve dolayı edatını dilbilgisi açısından ayırmak mümkünken, semantik açıdan ayırmak mümkün değildir. Bu çalışmanın amacı Türkçe’ deki bu iki form (dolayı/-dan) arasındaki anlamsal (semantik) boşluğu doldurabilmektir. Herdfelder ve Maienborn’ a (2015) göre Almanca’ da von edatının ek fiil (Kopula-sein) ile kullanılan durumsal okuma şekli(eventive Lesart) ve olaysal okuma şekli (stative Lesart) olmak üzere iki farklı okuma şekli vardır. Çalışmanın odak noktasında, Almanca neden bildiren von edatının Türkçe karşılıklarının (ablatif (-dan) /dolayı) her iki okuma şekli için de kullanıp kullanılamadığı ve eğer kullanılabiliyorlarsa bu iki Türkçe formdan hangisinin hangi okuma şeklinde daha kabul edilebilir olduğu soruları yer almaktadır. Çalışmada Almanca neden bildiren von edatının Türkçe karşılıklarını anlamlandırabilmek amacıyla iki farklı anket çalışması uygulanmıştır. Birinci anket çalışmasında ablatif (-dan) ve dolayı edatının durumsal okuma şeklinde kabul edilebilirlik düzeyi araştırılmıştır. İkinci anket çalışmasında ise bu iki formun (ablatif (-dan) /dolayı edatı) olaysal okuma şeklinde olay (event) ve nesnelerle (objekt) oluşturulan iki farklı anket cümlelerine göre kabul edilebilirlik düzeyi ve önceliği araştırılmıştır. Sonuç olarak, durumsal okuma şeklinde (stative Lesart) dolayı edatı ablatife (-dan) göre daha kabul edilebilirdir. Olaysal okuma şeklinde(eventive Lesart) olay bildiren kelimelerle (event) kurulan cümlelerde ablatif (-dan) dolayı edatına göre daha az kabul edilebilir iken nesnelerle (objekt) kurulan cümlelerde de ablatif (-dan) dolayı edatına göre daha az kabul edilebilir olup fark daha fazladır. Bu çalışmadan yola çıkarak ablatif (-dan) ve dolayı edatı arasında anlamsal bir fark gözlemlenmiştir.

Keywords

: olaysal okuma şekli, durumsal okuma şekli, ablatif, dolayı edatı, bütünsel etki.

Read: 1,843

Download: 981