J.D. Salinger’ın “Uncle Wiggily in Connecticut” Adlı Öyküsünün Çevirilerinin Çevirmen Tutum ve Kararları Açısından İncelenmesi
Author:
Abstract
ÖZET
Çevirmenler, özellikle de edebi alanda ürün verenler, çeviri esnasında karşılaştıkları sorunları çözmek üzere farklı yöntem ve tekniklere başvurmaktadır. Bu yöntem ve tekniklere yön veren ise çevirmenlerin erek veya kaynak odaklı tutumlarıdır. Nitekim edebi çeviride üzerinde en çok tartışılan ve araştırma yapılan konulardan biri de çevirmenlerin metnin özüne hangi ölçüde bağlı kalarak kaynak odaklı bir çeviri yapabileceği veya eserin erek dildeki etkisini vurgulamak adına hangi ölçüde erek odaklı çeviriye ağırlık verebileceğidir. Bu çalışmada, Jerome David Salinger'ın 1953 yılında yayımladığı “Dokuz Öykü” (Nine Stories) adlı yapıtında yer alan "Uncle Wiggily in Connecticut" adlı öyküsünün Türkçe’ye yapılan iki farklı çevirisi karşılaştırmalı olarak incelenecektir. Bu bağlamda kaynak odaklı ve erek odaklı yaklaşım bakımından farklılık gösterebileceği düşünülen tümce/tümce grupları seçilecek ve bunlar betimleyici kuram ve yaklaşımlar kapsamında ele alınabilecek tutumlar (yeterli-kabul edilebilir/yabancılaştırıcı-yerlileştirici/açık-kapalı kutupları) ve uygulanan diğer çeviri yöntem ve stratejileri (çevirmen tercihleri, ekleme, çıkarma vb.) bakımından değerlendirilecektir. Çalışmanın amacı hem çeviribilim alanındaki araştırmacı ve eğiticilere çeviri incelemelerinde kullanılabilecek yöntem ve stratejiler konusunda fikir vermek hem de yazınbilim alanında ürün veren çevirmenlerin hem çeviri sürecine hem de çeviri ürüne ilişkin sorgulama becerilerini geliştirmektir. Bu doğrultuda ilgili öykü metinleri üzerinden ne gibi çeviri güçlüklerinin söz konusu olduğu irdelenmiş ve bu güçlüklerden kaynaklanan kayıpların önlenebilmesi için çevirmenlerin hangi yöntemlere, yaklaşımlara ve stratejilere başvurduğu incelenmiştir.
Keywords
Abstract
ABSTRACT
Translators, especially those who work on literary texts, apply different methods and techniques to solve the problems they encounter during translation. What guides these methods and techniques is the target or source-oriented attitudes of the translators. As a matter of fact, one of the most discussed and researched subjects in literary translation is to what extent translators can make a source-oriented translation by sticking to the essence of the text or to what extent they can focus on target-oriented translation in order to emphasize the effect of the work in the target language. Two different Turkish translations of J. D. Salinger's story "Uncle Wiggily in Connecticut," which appears in his work "Nine Stories" published in 1953, will be analyzed comparatively in this study. In this context, sentence/sentence groups that are thought to differ in terms of source-oriented and target-oriented approaches will be selected and evaluated within the scope of descriptive translation studies and approaches (adequate-acceptable/foreignization-domestication/open-closed poles) and other translation methods and strategies (translator’s preferences, addition, deletion, etc.). The goal of this study is to give researchers and educators in the field of translation studies an idea about the methods and strategies that can be used in the field of translation analysis, as well as to develop the questioning skills of translators who work on literary texts, both regarding the translation process and the translation product. In this regard, it has been examined what kinds of difficulties exist during the translation of the related story text and which translation methods, approaches and strategies are used by the translators in order to prevent the losses arising from these difficulties.