Author:
Abstract
ÖZET Mirze Elekber Sabir 20. yüzyıl Azerbaycan edebiyatının realist yazarlarından biridir. Önceleri klasik şiir geleneğine uyan şiirler yazmış, Aruz veznini kullanmıştır. Daha sonra ülkede oluşan sosyal ve siyasi gelişmelere bağlı olarak, sosyal konulu şiirler yazmaya başlamıştır. 1906 yılında Celil Memmedguluzade’nin çıkardığı “Molla Nasreddin” dergisinde yazdığı şiirlerde mizah ön plandadır. Yazılarını “Hop hop” takma adıyla yazmıştır. Mizahi yolla dile getirdiği bu şiirler ona büyük ün kazandırmıştır. Sabir, yaşadığı dönemin zorunluluğundan dolayı çok sayıda Farsça kelime kullanmıştır. Özellikle de gazellerinde. Ancak satirik şiirlerini halkın anlayabileceği bir dilde yazmıştır. Bu şiirlerde Farsça kelimeler sayıca azalmaktadır. Etrafına eleştirel bir gözle bakan şair, şiirlerinde istibdat yönetimini, kadın ve çocuk haklarını, dil ve eğitim konusunu, işçi ve köylü haklarını, kısacası toplumda eksik gördüğü her şeyi eleştirmiştir. Sabir’in çeşitli dergilerde yazdığı şiirlerini arkadaşı Abbas Sehhet “Hophopname” adlı şiir kitabında toplamıştır. “Hophopname” dönemi itibariyle Arap harfleriyle yazılmıştır. Ancak bu kitabın Kril harflerine ve Latin harflerine aktarılmış baskıları da mevcuttur. Bu çalışmada Mirze Elekber Sabir’in “Hophopname” adlı şiir kitabı üzerinde durulmuş, Abbas Zamanov’un hazırlamış olduğu Arap harfleriyle yayınlanmış olan baskısı kullanılmıştır. “Hophopname”den alıntılanan şiirlerde Azerbaycan Türkçesiyle yazan şairin diline ve üslubuna dokunulmamıştır. Yazarın hayatı, edebi faaliyeti hakkında bilgi verilmiştir. Çeşitli konularda yazdığı satirik şiirleri içerik yönünden ele alınmış ve incelenmiştir.
Keywords
Abstract
ABSTRACT Mirze Elekber Sabir is one of the realistic authors of the 20th century Azerbaijani Literature. He first wrote poems which were in line with the classical poem tradition. He used aruz prosody. Then he wrote poems around social themes. Humor stands out in the poems that he wrote in the journal “Molla Nasreddin” that was issued by Celil Memmedguluzade. He wrote under the pseudonym of “Hop hop”. These poems that he wrote with humorous style made him incredibly famous. Sabir used a lot of Persian words because it was a requirement in those periods. He used them especially in gazelles that he wrote. However, he wrote his satirical poems in colloquial language. Persian words are used less in these poems. The poet, who had a critical point of view, criticized everything that the thought that was misconducted in the society in his poems from despotism to women’s and children’s rights, from language and education to rights of workers and peasants. Sabir’s friend Abbas Sehhet compiled and collected the poems that Sabri had written in miscellaneous journals to issue the book of poems “Hophopname”. Hophopname was written in Arabic as the period required so. However; its translations are available in Cyrillic and Latin alphabets. This review focuses on the poetry book of Mirze Elekber Sabir “Hophopname” and is based on the edition that was edited by Abbas Zamanov. The poems that are cited in Hophopname preserve the language and the style that was used by the poet as it is in Azerbaijani Turkish. The information is provided about the life and literary activities of the poet. His satirical poems that he wrote around miscellaneous themes have been addressed and review in respect of their content.