Author:
Abstract
Tarihinin her döneminde çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapan Mısır, topraklarında barındırdığı pek çok medeniyet özellikle de Firavun medeniyeti sayesinde dünyanın ilgi ve dikkatini çekmeye devam etmektedir. Selahaddin-i Eyyûbî gibi tarihî bir şahsiyetin Mısır’da idarî, dinî ve eğitim gibi önemli konularda düzenlemelerde bulunması hâlâ Mısırlılar tarafından hatırlanmaktadır. Mısır’da Tolunoğulları döneminde yapılıp günümüze kadar gelen Türk eserlerinin sayısı az değildir. Kahire’deki Tolun Camii bu eserlerden olup tüm ihtişamıyla bugün de ayaktadır. Yavuz Sultan Selim’in Mısır fethi Mısır-Osmanlı ilişkilerinde önemli gelişmelerin yolunu açmıştır. Mısır’da adı hiç unutulmayan devlet yöneticilerinden birisi hiç şüphesiz Mehmet Ali Paşa’dır. Mehmet Ali Paşa, kitaba, kütüphaneye ve ilim ehline verdiği değerle tanınan bir şahsiyettir. Matbaanın öneminin anlaşılmasıyla Kahire’de Bulak Matbaasının kurulması Mısır’da kitap konusunda önemli bir hareketlilik getirmiştir. Mısır’da gelişen Türk kültür ve edebiyatı içinde geçtiğimiz yüzyılda Dîvân şiiri alanında önemli eserler verilmiştir. Bu eserler, Osmanlı döneminde Kahire sarayında ya da saraya yakın çevrede yetişen hanım şairlere aittir. Bu şairlerden Çeşmî Âfet Hanım Dîvânı, Doç. Dr. Semra Tunç hocamız tarafından, yayımlanmıştır. Yine aynı dönemin Kahire sarayındaki hanım şairlerinden birisi olan Gülperî Hanım’ın Güldeste-i Hâtırât’ı Dr. Filiz Kalyon tarafından yayımlanmıştır. Sözünü ettiğimiz yüzyılda Dîvân şiiri sahasında Kahire’de yetişen önemli bir şahsiyet de Ayşe Teymûrî’dir. Türkçe Dîvânı’nda pek çok dil ve edebiyat malzemesi bulunmaktadır. Dîvân, Dr. Abuzer Kalyon tarafından yayımlanmıştır. Mısırla kültürel bağlarımızın önemli bir mirası da bu ülkenin değişik kütüphanelerinde bulunan yazma eserlerimizdir. Bu yazma eserlerimiz ülkemizdeki araştırmacıların ilgisini beklemektedir. Bu çalışma ile Mısır’ın değişik kütüphanelerinde bulunan Osmanlı yazma eserlerine dikkat çekilmesi amaçlanmıştır.
Keywords
Abstract
Egypt, which hosted many civilizations throught all periods of the history, now continues to attract interest and attention through the civilizations which lived in its lands especially the Pharaoh civilization. A person like Salahaddin-i Ayyûbî who arranged a lot of things in Egypt like education, religion and administrative work, is still being memorialized by the Egyptians. The works left from the Mamluk civilization are also important. The conquest of Egypt by Yavuz Sultan Salim helped this country to recover itself in sciences, trades and administrative work. Even today, Kavalalı Mahmat Ali Pasha is being praised by Egyptians and being sculptured as monuments. He became the governor of Egypt through the conquest by Yavuz Sultan Selim. With the Ottomans, Turkish culture popularity increased in Egypt. In the 20th century, important works published in Ottoman poetry genre. These works belong to mesdames who lived in the Cairo palace or in places which are near to the palace. Ottoman poetry Cheshmî Âfet Hanim Dîvâni was published by Associate Professor Semra Tunç. And one of the poets who lived in the same period at the Cairo palace Gulparî Hanim's Guldasta-i Hâtirât was published by Dr. Filiz Kalyon In the same century, another important personality was Aisha Taymûrî who grew up in Cairo. Diwan of Aisha Taymûrî was published Assist Professor Abuzer Kalyon. There are many Turkish manuscripts in Egypt. These manuscripts are very important for researchers in Turkey.