Author:
Abstract
This study covers the comparison of German cause preposition von with its Turkish equivalents semantically based on the study published by Herdtfelder and Maienborn in 2015. The prepositions ablative (-dan) and dolayı, which are Turkish equivalents of the German cause preposition von, were discussed in terms of grammar in Turkish and foreign resources but not covered semantically. For this reason, it is grammatically possible to divide the cause prepositions ablative (-dan) and dolayı, but it is impossible semantically. The aim of this study is to fill the semantic gap between these two forms (dolayı/-dan) in Turkish. According to Herdfelder and Maienborn (2015), there are two types reading of the preposition von with copula Verb in German, namely eventive reading, and stative reading. The study focuses on the questions of whether Turkish equivalents (ablative(-dan)/dolayı) of German cause preposition von can be used for both ways of reading, and if yes, which of these two Turkish forms is more acceptable in which way of reading. Two different questionnaires were applied in the study to interpret the Turkish equivalents of the German cause preposition von. In the first questionnaire, acceptability level of the preposition ablative(-dan) and dolayı in stative reading was investigated. In the second questionnaire, acceptability level and priority of these two forms (the prepositions of ablative(-dan)/dolayı) based on two different survey questions created with events and objects in eventive reading. In conclusion, the preposition dolayı is more acceptable than ablative(-dan) in stative reading. The preposition ablative(-dan) is less acceptable than the preposition dolayı in sentences created with eventive words in eventive reading, while ablative(-dan) is less acceptable than the preposition dolayı in sentences created with objects. and the difference is higher. In the light of this study, a semantic difference was observed between the prepositions ablative(-dan) and dolayı.
Keywords
Abstract
Bu çalışmada Almanca neden bildiren von edatının Türkçe karşılıkları ile kıyaslaması Herdtfelder ve Maienborn’un 2015 yılında yayınladıkları çalışmaya dayanarak semantik açıdan ele alınmıştır. Almanca neden bildiren von edatının Türkçe karşılıkları olan ablatif (-dan) ve dolayı edatı Türkçe kaynaklarda ve yabancı kaynaklarda dilbilgisi açısından ele alınmış fakat semantik açıdan ele alınmamıştır. Bu sebeple neden bildiren ablatif (-dan) ve dolayı edatını dilbilgisi açısından ayırmak mümkünken, semantik açıdan ayırmak mümkün değildir. Bu çalışmanın amacı Türkçe’ deki bu iki form (dolayı/-dan) arasındaki anlamsal (semantik) boşluğu doldurabilmektir. Herdfelder ve Maienborn’ a (2015) göre Almanca’ da von edatının ek fiil (Kopula-sein) ile kullanılan durumsal okuma şekli(eventive Lesart) ve olaysal okuma şekli (stative Lesart) olmak üzere iki farklı okuma şekli vardır. Çalışmanın odak noktasında, Almanca neden bildiren von edatının Türkçe karşılıklarının (ablatif (-dan) /dolayı) her iki okuma şekli için de kullanıp kullanılamadığı ve eğer kullanılabiliyorlarsa bu iki Türkçe formdan hangisinin hangi okuma şeklinde daha kabul edilebilir olduğu soruları yer almaktadır. Çalışmada Almanca neden bildiren von edatının Türkçe karşılıklarını anlamlandırabilmek amacıyla iki farklı anket çalışması uygulanmıştır. Birinci anket çalışmasında ablatif (-dan) ve dolayı edatının durumsal okuma şeklinde kabul edilebilirlik düzeyi araştırılmıştır. İkinci anket çalışmasında ise bu iki formun (ablatif (-dan) /dolayı edatı) olaysal okuma şeklinde olay (event) ve nesnelerle (objekt) oluşturulan iki farklı anket cümlelerine göre kabul edilebilirlik düzeyi ve önceliği araştırılmıştır. Sonuç olarak, durumsal okuma şeklinde (stative Lesart) dolayı edatı ablatife (-dan) göre daha kabul edilebilirdir. Olaysal okuma şeklinde(eventive Lesart) olay bildiren kelimelerle (event) kurulan cümlelerde ablatif (-dan) dolayı edatına göre daha az kabul edilebilir iken nesnelerle (objekt) kurulan cümlelerde de ablatif (-dan) dolayı edatına göre daha az kabul edilebilir olup fark daha fazladır. Bu çalışmadan yola çıkarak ablatif (-dan) ve dolayı edatı arasında anlamsal bir fark gözlemlenmiştir.