Düzyazıda Kültürel Ögelerin Çevirisi Üzerine Bir İnceleme: ‘Eugénie Grandet’ Örneği

Author:

Year-Number: 2019-7.3
Yayımlanma Tarihi: 2019-07-02 05:44:19.0
Language : null
Konu :
Number of pages: 158-169
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Yazın metin türlerinden biri olan düzyazı roman, hikâye, öykü, vb. kurmaca özelliği olan metin türlerini içine alır. Düzyazı metinleri Reiss’in anlatımcı metin türü içine girer. Anlatımcı metinler dilin anlatım işlevini ve estetik boyutunu üstlenir. Biçim odaklıdır. Alıcıyı etkilemeyi amaçlar. Anlatıma, ifade gücüne, biçeme önem verir. Çeviri metnin hedefi yazınsal biçem aktarımı yapmaktır. Çeviri yöntemi kaynak dil odaklıdır. Sanatsal niteliğin korunması için özdeşleşme yoluyla çeviri yapılır. Çeviri, diller ve kütürlerarası bir arabulucu olarak kabul edilir ve kitlelere yaklaşarak ‘öteki’nin kültürünü aktarır. Çeviri, en eski zamanlardan beri, kültürlerarası temel iletişim araçlarından ve kültür çakışmasının önemli biçimlerinden biri olmuştur. Ancak, kültürel ögelerin çevirisi, her çeviri türünde görülen bir zorluktur. Yazın çevirisinde çevirmen açısından erek dilde yeniden yaratma sürecinde kültürel sözcük ve kavramların çevirisi karşılaşılan en önemli sorunlardan birini teşkil eder. Bu bağlamda, çalışmada Balzac’ın Eugénie Grandet (1833)adlı romanının çevirisi çevirmen kararları doğrultusunda, kültürel ögelerin çevirisi coğrafi, etnografik ve sosyo-politik açıdan incelenmiş; çevirisinde uygulanan stratejiler, sözcüğü sözcüğüne çeviri, ödünçleme, çıkarma, ekleme, açıklama, ikame, yerlileştirme, yabancılaştırma vb. belirlenmiştir.

Keywords

Abstract

Prose, which is one of the text types of literature, includes fiction features such as novels, stories, etc. Prose texts are found in Reiss's narrative text type. Narrative texts assume the expression function and aesthetic dimension of language. They are format-oriented. It aims to influence the receiver. It gives importance to expression, power of expression, and style. The aim of the translation text is to transfer literary style. The translation method is focused on the source language. In order to preserve artistic quality, translation is carried out through identification. Translation is accepted as an intercultural mediator, and it converys the culture of the ‘other’ by approaching the masses. Since ancient times, translation has been one of the main intercultural communication tools and one of the most important forms of cultural conflict. Translation of cultural words and concepts constitutes one of the most important problems encountered in the process of recreating the target language in the translation of literature.In this context, the translation of cultural elements in Balzac’s novel was examined in terms of geographical, ethnographic and socio-political aspects and strategies applied in its translation were identified as word-for-word translation, borrowing, subtraction, addition, explanation, substitution, domestication, alienation etc.

Keywords