THE SIGNIFICANCE OF ORKHON INSCRIPTIONS IN TURKISH LANGUAGE TEACHING IN TERMS OF VALUE TRANSFER I: TUNYUQUQ MONUMENT
Author :
Abstract
ÖZET Orhun Abideleri Türk milletinin en büyük kültür miraslarındandır. Bu kültür varlıkları, içinden doğdukları milletin hafızası olma özelliği taşımaktadırlar. Nitekim bu eserler, barındırdıkları değer unsurlarını geleceğe aktarmaları yönüyle, Türk milletinin önemli bir işlev gören şaheserleri olma hüviyeti taşımaktadırlar. Bir milleti ayakta tutan değerleridir. Bu anlamda Türk milleti için bu eserlerin değer aktarımı bakımından incelenmesi ve eğitim-öğretim etkinliklerinde kullanılması önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı, Orhun Abideleri’nin ilki olan Tonyukuk Abidesi’nde işlenen değerleri tespit etmek ve bu değerlerin Türkçe değer aktarımı bakımından önemini ortaya koymaktır. Nitel analiz tekniklerinden “Betimsel Analiz”in kullanıldığı çalışmada, araştırmacı tarafından uzman görüşü alınarak hazırlanan “Değerler Formu” ile Tonyukuk Abidesi’nde işlenen değer unsurları belirlenmiş ve araştırmanın problem durumuyla ilgili şu sonuçlara varılmıştır: ? Tonyukuk Abidesi’nde, direkt veya dolaylı olarak Türk milletinin 25 farklı değerinden olmak üzere yaklaşık 179 değer unsuru belirlenmiştir. Bu değerlerin ve abidede işlenme sıklığı şu şekildedir: Yiğitlik-kahramanlık değeri (f=24), Liderlik değeri (f=21), Millet-aile birliği değeri (f=15), Vatan-millet menfaati (f=15), Sorumluluk alma değeri (f=12), Özgürlük-bağımsızlık değeri (f=11), Çalışkanlık değeri (f=9), İleri görüşlülük değeri (f=9), Tanrı inancı değeri (f=9), Fedakarlık değeri (f=7), Dürüstlük değeri (f=5), Duyarlılık-iyilik yapma değeri (f=5), Saygı değeri (f=5), Dayanışma değeri (f=4), Sadakat değeri (f=4), Gelenek-töre değeri (f=4), Bilgelik değeri (f=4), Barış değeri (f=3), Kanunlara-yasalara uyma değeri (f=3), Diline sahip çıkma değeri (f=3), Vatan sevgisi değeri (f=2), Büyüklerin sözüne itibar etme değeri (f=2), Vefakârlık değeri (f=1), Alçak gönüllülük değeri (f=1), Halkın görüşlerini dikkate alma değeri (f=1). ? Tonyukuk Abidesi’nde geçen değerler ile sosyal bilgiler alanında dikkate alınan değerler (MEB, 2005) arasında büyük ölçüde (%75) paralellik vardır. ? Tonyukuk Abidesi, Türkçe öğretimi ve değer aktarımı açısından eğitim etkinliklerinde kullanılması gereken zengin bir eserdir.
Keywords
Abstract
Orkhon Inscriptions is one of the largest cultural heritages of the Turkish nation. These cultural assets are the property of being the memory of the nation they were born through. Indeed since these monuments transfer the values they contain to the future, they have a characteristic that is the masterpiece of the Turkish nation which plays a significant role. What a nation keeps alive is its values. In this sense, for the Turkish nation, it is important that these monuments is examined in terms of the transfer value and is used in educational activities. The aim of this study is to identify the values in Tunyuquq Monument which is the first of Orkhon Inscriptions and to determine the importance of these values in Turkish value transfer. In the study, the descriptive analysis, one of the qualitative research techniques, has been used. By the researcher, values form was prepared in consultation with experts and the value elements in Tunyuquq Monument were determined and then with the problem of the study, the following conclusions were reached: ? In Tunyuquq Monument, about 179 value elements have been identified, directly or indirectly, including 25 different values of the Turkish nation. These values and their handling frequencies in the Monument are given as follows: Bravery - bravery value (f = 24), Leadership value (f = 21), Nation-family unity value (f = 15), Homeland - the nation benefit (f = 15), Taking responsibility value (f = 12), Freedom and independence value (f = 11), Diligence value (f = 9); Farsightedness value (f = 9), belief in God value (f = 9); Sacrifice value (f = 7), Integrity value (f = 5), Sensitivity-kindness value (f = 5), Respect value (f = 5), Solidarity value (f = 4), Loyalty value (f = 4), Tradition-customs value (f = 4), Wisdom value (f = 4), Peace value (f = 3), comply with laws-law of value (f = 3), Protect the language value (f = 3), Patriotism value (f = 2), Esteeming Elder’s sayings value (f= 2), faithfulness value (f=1), humbleness value (f = 1), taking into account of the public’s views value (f = 1). ? The values in Tunyuquq Monument and the values taken into account in social studies largely (MEB, 2005) highly are parallel (75%). ? Tunyuquq Monument is a rich work which should be used in training activities for teaching Turkish and value transfer.
Keywords
- Aydın, M.Z. ve Akyol Gürler, Ş. (2014) Okulda Değerler Eğitimi, Yöntemler, Etkinlikler,
- Aydın, M.Z. ve Akyol Gürler, Ş. (2014) Okulda Değerler Eğitimi, Yöntemler, Etkinlikler, Kaynaklar, (4. Basım), Ankara: Nobel Yayınevi
- Bolay, S. H. (2007) Aşkın Değerler Buhranı, Değerler ve Eğitimi, İstanbul: Dem Yayınları Ergin, M. (1999). Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Bayrak Yayınları.
- Ergin, M. (2013).Orhun Abideleri, İstanbul: Boğaziçi Yayınları (47. Baskı),
- Güngör, E. (1998). Değerler Psikolojisi Üzerinde Araştırmalar. İstanbul: Ötüken Neşriyat Hengirmen M. (2002) Türkçe Dilbilgisi, Ankara: Engin yayınevi,
- Karatay, H. (2011). “Transfer of Values in the Turkish and Western Children’s Literary Works: Character Education in Turkey”. Educational Research and Reviews. Vol. 6 (6), 472-480.
- Kuçuradi, İ. (2003). İnsan ve Değerleri. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
- Kızılçelik S. ve Erjem Y. (1994) Açıklamalı Sosyoloji Terimler Sözlüğü, Ankara: Atilla KitabeviKorkmaz, Z. Parlatır, İ. B.Ercilasun, A. Zülfikar, H. Gülensoy, T. Birinci, N. (2012) Türk Dili ve Kompozisyon, Bursa: Ekin Yayınevi
- MEB. (2006). İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (6, 7, 8. sınıflar). Ankara: MEB Yayınları.
- MEB. (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi (6-7. sınıflar) Öğretim Programı ve Kılavuzu. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
- Özbay, M. ve Karakuş Tayşi, E. (2011) Dede Korkut Hikâyelerinin Türkçe Öğretimi ve Değer Aktarımı Açısından Önemi, Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, C.1, S.1
- Özbay, M. (2002). Kültür Aktarımı Açısından Türkçe Öğretimi. Türk Dili, S. 602, s.112- 120. Özbay, M. (2006). Türkçe Özel Öğretim Yöntemleri I. Ankara: Öncü Kitap
- Sallabaş, M.E. (2012) Ömer Seyfettin Hikâyelerinin Türkçe Öğretiminde Değer AktarımıBakımından İncelenmesi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, s.59-68
- Sarı, E. (2005). “Öğretmen Adaylarının Değer Tercihleri: Giresun Eğitim Fakültesi Örneği”. Değerler Eğitimi Dergisi. 3 (10), 73-88.
- Sezer, Ö. (2005). İlköğretim Birinci Kademe Türkçe Ders Kitaplarında Değerlerin İncelenmesi.Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- TDK (2005). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
- Tural, S. (1992). Kültürel Kimlik Üzerine Düşünceler. Ankara: Ecdâd Yayınları.
- Uyar, Y. (2007). Türkçe Öğretiminde Kültür Aktarımı ve Kültürel Kimlik Geliştirme. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü,
- Yıldırım A. ve Şimşek H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
