ÇOCUK EDEBİYATI KAPSAMINDA İBRAHİM ALÂETTİN GÖVSA’NIN ÇOCUK ŞİİRLERİ'NE DEĞERLER EĞİTİMİ BAĞLAMINDA BİR BAKIŞ
Author :
Abstract
Türk edebiyatında çocuklara yönelik ilk edebi eserler, Tanzimat döneminde verilmeye başlanmıştır. II. Meşrutiyet döneminde çocuk edebiyatının önemine dair yazıların yazılmasından sonra özellikle şiir sahasında önemli gelişmelerin olduğu görülür. Bu alanda ilk olarak İbrahim Alâettin Gövsa ile başlayan ilerleme, sonraki yıllarda birçok sanatçının katkılarıyla gelişerek devam eder. Gövsa’nın kaleme aldığı Çocuk Şiirleri (1911), Türk edebiyatında çocuklar için yazılmış ilk şiir kitabı olmasının yanı sıra edebiyat ve eğitim arasındaki sıkı ilişkiye dikkat çekmiş olması bakımından da önemlidir. Çocuk edebiyatı kapsamında yazdıklarıyla kendisinden sonra gelen şairlere öncülük eden; çocukların eğitimi ve psikolojisi üzerine önemli çalışmalar ortaya koyan Gövsa'nın Çocuk Şiirleri adlı eseri, çocukların sahip olmaları gereken değer ve davranışlar bağlamında eğitici metinler barındırmaktadır. Edebi eserlerin çocukların zihinsel birikimini genişlettiğini, düşünsel eğitimini tamamladığını ve hayal alemini beslediğini düşünen Gövsa, Çocuk Şiirleri adlı eserinde çocuğun eğitimi açısından olumlu sayılabilecek milli ve evrensel değerleri işler. Çocukluk döneminin karakterin şekillenmesi bakımından kritik bir öneme sahip olduğuna inanan Gövsa; bu eserinde çocukları, bir birey olarak toplumla kaynaşabilmeleri için sahip olmaları gereken niteliklerle donatmaya çalışmaktadır. Şair, bu doğrultuda şiirlerinde sevgi değeri başta olmak üzere acıma ve merhamet duygusu, yaşama sevinci, çalışmanın ve üretmenin değeri, kitaba ve okumaya önem verme, kültürel değerleri sahiplenme bilinci; cesaret, içtenlik ve samimiyet; yardımseverlik, iyilik, doğruluk, dürüstlük ve duyarlılık gibi pek çok değer ve davranışlara yer vermektedir.
Keywords
Abstract
The first literary works were being produced in Tanzimat period. In the II. Meşrutiyet period some important improvements can be observed after the written comments about the importance of children’s literature. The improvement in this period which had been begun by İbrahim Alâettin Gövsa was carried to the higher point with the contributions of so many writers. Çocuk Şiirleri (The Children’s Poems) (1911) which was written by İbrahim Alâettin Gövsa is the first book In Turkish Literature for the children. The book has a great importance because of drawing the attention to the instant relationship between the literature and education. İbrahim Alâettin Gövsa’s writings in the scope of children's literature shows the way to his followers. He produces important works on the child education and psychology. In İbrahim Alâettin Gövsa’s Çocuk Şiirleri (The Children’s Poems) (1911) consists so many articles about the attitudes of children and values which the children should have. İbrahim Alâettin Gövsa who thinks that literary works enlarge the children’s mind, complete the intellectual education, and feed dream land, reflects the national and universal values in Çocuk Şiirleri (The Children’s Poems) (1911). İbrahim Alâettin Gövsa who believes that the childhood has a great importance about the forming of child’s character tries to explain the features which the children should have to be an independent individual. İbrahim Alâettin Gövsa to reach his aim uses so many values in his poems. The values are especially love such as pity and compassion, joy of living, working and producing value, concern books and reading, cultural values, ownership consciousness, courage, sincerity and friendliness, helpfulness, kindness, integrity, honesty and sensitivity.
Keywords
- Berkant, H. G.; Efendioğlu, A.; Sürmeli, Z. (2014). Değerler eğitimine yönelik öğretmen
- Berkant, H. G.; Efendioğlu, A.; Sürmeli, Z. (2014). Değerler eğitimine yönelik öğretmen görüşlerininin incelenmesi. TurkishStudies, 9/5, ss.427-440, Ankara.
- Cabatak, A. M. (2011). “İbrahim Alâettin’in (Gövsa) Çocukşiirleriadlıeserinin çocukedebiyatındakiyeri. TurkishStudies, 6/2, ss.287-296, Ankara.
- Ekici, M. (2006). Hıristiyanlık’taveİslam’dasevgi. Yayımlanmamışyükseklisanstezi, Ankara.Erdal, K. (2012). Geleceğe ışık tutan eğitimci İbrahim Alâaddin Gövsa, Bursa: Ezgi Kitabevi.Fırat, H. (2012). İlkeğitici çocuk kitabı Şermin’de işlenen değerler. 3.Ulusa lÇocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu bildiri kitapçığı içinde, (ss-6679)
- Gander, M. J. ve Gandiner, H. W. (1981). Çocuk ve ergen gelişimi (Haz: Bekir Onur), Ankara: İmge Kitabevi.
- Gövsa, İ. A. (2006). Estetik eğitim, -bedii terbiye-, Konya: Salkımsöğüt Yayınları.
- Gövsa, İ. A. (2012). Çocuk şiirleri, (7.bs), (Haz: Nazlı Râna Gürel - Zeki Gürel), Ankara: Elips Kitap.
- Güngör, E. (1998). Değerler psikolojisi üzerinde araştırmalar, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- İpşiroğlu, Z. (2008). Çağdaş çocuk ve gençlik yazınının Türkiye’deki işlevi gelişimi ve konumu, Çağdaş Türk Yazını, (ss171-192) İstanbul: Toroslu Kitaplığı.
- Küpçük, S. (2014). Şiirlerinde çocukluğunu gezdiren şair Gökhan Akçiçek, Çocuk ve İlkGençlik Edebiyatı Özel Sayısı Türk Dili, c. CVII, S.756, ss.837-844, Ankara.
- Önertoy, O. (2012). Şair olarak İbrahim Alaaddin Gövsa, İbrahim Alâaddin Gövsa yaşamı ve hizmetleri, Ankara: Türk Eğitim Derneği Yayınları.
- Özgüven, İ. E. (1999). Psikolojik testler, Ankara: Pdrem Yayınları.
- Şimşek, T. (2005). Çocukşiirleri, Çocuk Edebiyatı Özel Sayısı Hece, S.104/105, ss.219-230, İstanbul.
- Şimşek, T. (2014). Sevdirmek ve Heveslendirmek, Çocuk ve İlk Gençlik Edebiyatı Özel Sayısı Türk Dili, c. CVII, S.756, ss.299-301, Ankara.
- Şişman, M. ve Taşdemir, İ. (2008). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Yıldız, C. D. (2011). İbrahim Zeki Burdurlu’nun eserlerinde sevgi değeri. TürkiyatAraştırmaları Dergisi, S.29,ss.203-230. Konya: Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırma Enstitüsü Yayınları.
