SINIF ÖĞRETMENLERİNİN İLKOKUMA YAZMA ÖĞRETİMİNDE OKUL OLGUNLUĞUNU BELİRLEME VE KULLANMA YETERLİKLERİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ
Author :
Abstract
Bu araştırmanın amacı ilkokuma yazma öğretiminde başarıyı etkilediği düşünülen okul olgunluğu ile ilişkilendirerek sınıf öğretmenlerinin ilkokuma yazma öğretim sürecini yürütebilme yeterliklerini ortaya koymaktır. Bu çalışma betimsel modelde bir araştırma olup araştırma çalışma grubu kolay ulaşılabilirlik esasına göre Antalya ili Aksu ilçesinde 5 farklı okulda görev yapan ve araştırmaya gönüllü katılan 20 sınıf öğretmeninden oluşmuştur. Araştırma verileri yarı yapılandırılmış görüşme soruları aracılığıyla toplanmış ve içerik analizi ile analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre öğretmenlerin okuma yazma öğrenme için fiziksel gelişime vurgu yaptığı, bilişsel alanla ve okul öncesi deneyimlere ilgili kavramları kullandıkları ancak duygusal ve sosyal gelişim ile çoğunlukla ilişkilendirmedikleri; okuma yazma öğrenme sürecinde karşılaşılan sorunların nedenlerini öğrencisini tanımak ve uygun öğrenme faaliyeti düzenlemekle yükümlü olan öğretmenlerin sorunu kendileri ile ilişkilendirmedikleri, daha çok kullanılan yöntem, aile ilgisizliği ve çocuğun yaşı ile açıkladıkları; okul olgunluğunu çoğunlukla yaş, boy kilo kurallara ve okula uyum gibi özelliklerle ilişkilendirdikleri; okul olgunluğunun belirlenebilir olduğunu ifade eden öğretmenler olmakla birlikte doğal gözlem yapılabileceğini, kalem tutma, resim yaptırma ve boyama gibi etkinliklerle ilişkilendirerek fiziksel hazırlık olarak gördükleri; okul olgunluğunun belirlenmesinin olumlu ve olumsuz etkilerinden söz ettikleri; öğretmenlerin okul olgunluğu kavramına ilişkin bilgi eksiklerinin olduğu ve öğrencilerin okul olgunluğunu belirlemeye yönelik olarak bir etkinlik yapmadıkları, öğretim sürecini müfredata uygun olarak planladıkları ve öğrencilerin bireysel farklılıklarına ve olgunluklarına uygun olarak bir öğretim süreci gerçekleştirmedikleri anlaşılmaktadır.
Keywords
Abstract
The aim of this research is to reveal the competence of classroom teachers about managing the first reading and writing instruction process in relation to the school readiness which is considered as an effective factor in the first reading and writing instruction. This study employed a descriptive research method and research data was collected using semi-structured interview questions. The research data were analyzed using content analysis. The interviews were recorded and transcribed. Study group is composed of 20 teachers which are selected on the voluntary basis using convenient sampling from 5 different schools in Aksu district in the province of Antalya. Transcribed interviews were coded and related themes were obtained on basis of codes. Participants’ actual names were not revealed and used codes for each participant. According to the findings, it is appeared that; teachers emphasize more physical properties as a condition for learning, reading and writing and while they use the concepts related to the cognitive sphere and pre-school experience, they do not usually relate it with emotional and social development; Teachers explain the causes of the problems encountered in literacy process with the methods used, neglectful family, and the child's age rather than attributing the causes to teachers’ main responsibilities of knowing their students well and organizing appropriate learning activities for them. Teachers associated school readiness mostly with characteristics such as age, height, weight, adaptation to rules and school and whereas teachers stated that maturity can be determined via natural observation, they perceived activities like holding pen, drawing pictures and painting as a physical preparation. They mentioned the positive and negative effects of determining school readiness. Teachers lack information about school readiness concept; they do not arrange activities to determine students’ school readiness; they carry out planned teaching process according to the curriculum but they do not carry out teaching process in line with individual differences and their readiness.
Keywords
- Akyol, H. (2015). Türkçe ilkokuma yazma öğretimi. (15. baskı). Ankara: PegemAkademi Yayıncılık.
- Akyol, S. ve Fer, S. (2010). Sosyal yapılandırmacı öğrenme ortamı tasarımının öğrenenlerin akademik başarılarına ve öğrenmenin kalıcılığına etkisi nedir? International conference on new trends in education and their implications. 11-13 Kasım 2010, Antalya-Türkiye.
- Arı, A. (2014). İlkokul birinci sınıfa başlama yaşına ilişkin öğretmen görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. Educational Sciences: Theory &Practice 14(3), 1031-1047.
- Arı, A. ve Özcan, E.(2014).Birinci sınıf öğrencilerinin okul olgunluğu düzeylerinin, okuma yazmayı öğrenmelerine etkisi.24.04.2016 tarihinde https://birimler.dpu.edu.tr/app/views/panel/kfinder/ userfiles/17/files/DERG_/47/74-90.pdfadresinden indirilmiştir.
- Baştuğ, M. ve Kurnaz, A. (2013). Birinci sınıfa hazır olmayailişkin öğretmen beklentileri. Uluslararası Eğitimde Değişim ve Yeni Yönelimler Sempozyumu.22-23-24 Kasım2013. Konya. 24.04.2016 tarihinde http://egtsemp.konya.edu.tr/pdf/proceedings _vol3.pdf#page=53 adresinden alıntılanmıştır
- Bayat, N. ve Yüce, S. (2015). Metaforik açımlamanın fen metinlerini anlamaya etkisi.Dil eğitimi ve araştırmaları dergisi, 1(3),1-14.
- Bayat, S. (2013). İlkokuma yazma öğretiminde anlatma becerileri. Çelenk, S.(Editör), İçinde İlkokuma yazma programı ve öğretimi. Ankara: Eğiten Kitap
- Cemaloğlu, N. ve K. Yıldırım. (2005). İlkokuma yazma öğretimi. Nobel Yayıncılık, Geliştirilmiş 3. Baskı, Ankara.
- Cinkılıç, H. (2009). Okul öncesi eğitimin ilköğretim 1. sınıf öğrencilerinin okul olgunluğuna etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çocuk gelişimi ve Ev Yönetimi Eğitimi Anabilim Dalı, Çocuk gelişimi ve Eğitimi Bilim Dalı. Konya.
- Darling Hammond, L.,Austin, K.,Orcutt,S.&Rosso, J. (2001). How people learn: Introduction to learning theories. 07.05.2016 tarihinde http://web.stanford.edu /class/ed269/hplintrochapter.pdf adresinden alıntılanmıştır
- Erdoğan, Ö. (2009). İlköğretim birinci sınıf öğrencilerinin fonolojik farkındalık becerileri ile okuma
- Erdoğan, Ö. (2013a). İlkokula hazırlık etkinlik örnekleri. Erdoğan, T. (Editör). İçinde İlkokula (ilköğretime) hazırlık ve ilkokul (ilköğretim) programları. Ankara: Eğiten Kitap.
- Erdoğan, T. (2013b). Okul öncesi dönemde okuma yazmaya hazırlık. Erdoğan, T. (Editör). İçinde İlkokula (ilköğretime) hazırlık ve ilkokul (ilköğretim) programları. Ankara: Eğiten Kitap.
- Erdönmez, M.E. ve Akı, A. (2005). Açık kamusal kent mekânlarının toplum ilişkilerindeki etkileri. Magaron, YTÜ Mim. Fak. e-Dergisi. 1(1), 67-87.
- Erkan, S.ve Kırca, A. (2010).Okul öncesi eğitimin ilköğretim birinci sınıf öğrencilerinin okula hazır bulunuşluklarına etkisinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 38, 94
- Görmez, E. (2007) . İlköğretim birinci sınıf öğrencilerinin okul olgunluğu ve matematik hazırbulunuşluk düzeyleri. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi. Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı, Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı. Eskişehir.
- Gündüz, F. ve Çalışkan, M. (2013).60-66, 66-72, 72-84 aylık çocukların okul olgunluk ve okuma yazma becerilerini kazanma düzeylerinin incelenmesi. Turkishstudies - international periodical for the languages, literature and history of Turkish or turkic. 8(8), 379-398.
- Güneş, F. (2007). Ses temelli cümle yöntemi ve zihinsel yapılandırma. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Haykır, H.A. (2012). İlköğretim 6, 7 ve 8. Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama Becerisi İle Yazılı Anlatım Becerisi Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış YüksekLisans Tezi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Kırşehir.
- Henson, Richard N.A., Hornberger, M. And Rugg, D.M. (2003). Further dissociating the processes involved in recognition memory: an fMRI study. Running head: Dissociating recognition memory processes. 14.06.2016 tarihinde http://www.mrccbu.cam.ac.uk/personal/rik.henson/personal/Henson _JCN_05_preprint.pdf adresinden alıntılanmıştır.
- Karasar, N. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Keskinkılıç, K. ve Keskinkılıç, S.B. (2007). Strateji yöntem ve teknikleriyle Türkçe ve ilkokuma yazma öğretimi (3.baskı). Ankara: PegemAkademi Yayıncılık.
- Kırmızı, F.S (2015). 12 haftalık uyum ve hazırlık süreci uygulamalarına 1. sınıf öğretmenlerinin görüşleri. Eğitim ve Bilim. 40 (179) 147-162.
- Koç, S. ve Müftüoğlu, G. (2016). Dinleme ve Okuma Öğretimi. Anadolu Üniversitesi. 12.06.2016 tarihinde http://w2.anadolu.edu.tr /aos/kitap/IOLTP/2277/ unite04.pdfadresinden
- Koçyiğit, S. (2009). İlköğretim birinci sınıf öğretmenlerinin ve ebeveynlerin görüşleri ışığında okula hazırbulunuşluk olgusu ve okul öncesi eğitime ilişkin sonuçları. Yayımlanmamış Doktora tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Çocuk gelişimi ve Ev Yönetimi Eğitimi Anabilim Dalı, Çocuk gelişimi ve Eğitimi Bilim Dalı. Konya.
- Kutluca Canbulat, A.N. ve Tuncel, M. (2012). Okula alma uygulamaları vebireyselleştirilmiş destek eğitiminin etkililiği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, Educational Sciences: Theory & Practice, 12(3), 2059-2089
- Kutluca Canbulat, A.N. ve Canbulat, M. (2012). Almanya’da Okula Alma Uygulamaları ve Kiel Okula Alma Testinin Türkçeye Uyarlanması. İlköğretim Online, 11(1), 1-17.
- Kutluca Canbulat, A.N. (2013). Okula ve öğrenmeye hazıroluş. İlkokuma Yazma Programı ve Öğretimi. Çelenk, S. (Editör). Ankara: Eğiten Kitap.
- Kutluca Canbulat, A.N. (2015). Tangible Experiences-Based Individual Differences Training for Teacher Candidates. International Online Journal of Educational Sciences, 2015, 7 (3), 48-66.
- MEB (2005). İlköğretim Türkçe öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: MEB Basımevi.
- MEB (2008). Öğretmen yeterlikleri öğretmenlik mesleği genel ve özel alan yeterlikleri. Ankara. Devlet Kitapları. 1. Baskı.
- MEGEP (2005). Çocuk gelişimi ve eğitimi çocukları tanıma (ve değerlendirme) teknikleri, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları. Ankara. 23.06.2016 tarihinde meb.gov.tr/modulerprogramlar/kursprogramlari/cocukgelisim/moduller/cocuklaritanimatekni kleri.pdf adresinden alıntılanmıştır.
- Merriam, B.S.(2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber(Çev. Edt: S.Turan). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.(Eserin orijinali 2009’da yayımlandı.)
- Ortabağ Çevik, S. (2006). Birinci Sınıf Öğretmenlerinin İlkokuma Yazma Öğretiminde Ses Temelli Cümle Yöntemine İlişkin Görüşleri (Bursa İli Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı, Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı.Eskişehir.
- ÖYEGM (2008). 25 Temmuz 2008 tarih ve B.08.0.0EG.0.13.01.04- 2391 sayılı Özel Alan Yeterlikleri Konulu Olur’uyla belirlenen Sınıf Öğretmenliği Alan Yeterlikleri. 30.05.2016 tarihinde http://otmg.meb.gov.tr/belgeler/alanyeterlikler/ozelalan yeterlikleri.pdfadresinden
- Özarslan, N. (2014). Birinci sınıfta öğrenim görmekte olan 60-71 ve 72-84 aylık öğrencilerin okul olgunluğu düzeyleri ve bu öğrencileri okutmakta olan öğretmenlerin gözlediği okula uyum ve sınıf yönetimi sorunları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Okan üniversitesi, Sosyal bilimler Enstitüsü. İşletme Anabilim Dalı, İşletme Bilim Dalı. İstanbul.
- Özgüven, İ. E. (1998). Bireyi Tanıma Teknikleri, Ankara: Pdrem Yayınları.
- Özmen, H. (2013). Öğretmenlik Mesleği ve Eğitim Sisteminde Öğretmen. Özmen, H. ve Ekiz, D. (Editörler), Eğitim bilimine giriş.(s.176-196)(2.baskı). Ankara:Pegem A Yayıncılık.
- Öztürk, E. ve Uysal, K. (2013). İlkokul 1.sınıf öğrencilerinin okuma–yazma süreçlerinin takvim yaşı yönünden karşılaştırılması. Turkish studies- international periodical for the languages, literature and history of turkish or turkic, 8(8), 1041-1054.
- Şahin, T.İ., Sak, R. ve Tuncer, N. (2013). Okul öncesi ve birinci sınıf öğretmenlerinin ilköğretime hazırlık sürecine ilişkin görüşlerinin karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 13(3). 1691-1713
- Şimşek, M. (2014). İlkokul 1. sınıf 60-72-84 aylık karma yaş grubu çocukların öğrenim gördüğü sınıflarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlara ilişkin görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlöğretim Anabilim Dalı, Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı.İstanbul.
- Tagay,Ö. (2014). Okulöncesi eğitimde çocuğu tanımanın önemi. Önder, A.(Editör). Okul öncesi Dönemde Çocukları Değerlendirme ve Tanıma Teknikleri. Ankara: PegemAkademi Yayıncılık.
- Taner, G.(2005). Bireyi tanıma tekniklerinin okul öncesi eğitim kurumlarında uygulanmasına ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi.
- Uzun, E. M. ve Alat, K. (2014). İlkokul birinci sınıf öğretmenlerinin 4+4+4 eğitim sistemi ve bu sistem sonrasında ilkokula başlayan öğrencilerin hazırbulunuşlukları hakkındaki görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 14(2), 15-44.
- Ülkü, B. Ü. (2007). Anasınıfı ve ilköğretim 1. sınıfa devam eden çocukların velileri ve öğretmenlerinin, çocukların okul olgunluğu hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı. Adana.
- Ünal, E. (2006). İlköğretim öğrencilerinin eleştirel okuma becerileriyle okuduğunu anlama ve okumaya ilişkin tutumları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı. Eskişehir.
- Yeşil Dağlı, Ü. (2012). Çocukları okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden velilerin ilkokula hazırbulunuşluk ile ilgili görüşleri. Ekev Akademi Dergisi, 16(52), 231-243.
- Yeşilyaprak, B., Güngör, A. ve Kurç, G.,(1996). Eğitsel ve mesleki rehberlik. Ankara: Varan Matbaacılık.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık. Ankara.
- Yüksel, G. (2003). İlköğretim öğrencilerinin gelişim alanları, gelişim alanlarının işaretçisi olan ihtiyaçlar ve geliştirilmesi gereken beceriler: bu süreçte rehber öğretmenin işlevleri: kurumsal bir inceleme. Milli Eğitim Dergisi. (159).
