Türk Dili ve Edebiyatı Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitiminde Yansıtıcı Öğretim Uygulamalarının Akademik Yazma Becerilerine Etkisi
Author :
Abstract
Bu çalışmada, Türk dili ve edebiyatı öğretmen adaylarının akademik yazma becerilerinin geliştirilmesinde yansıtıcı öğretim uygulamalarının etkisini araştırmak amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda 2012-2013 akademik yılı güz döneminde Atatürk Üniversitesi Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalında lisans düzeyinde öğrenim gören “Türkçe I: Yazılı Anlatım” dersini alan 46 birinci sınıf öğrencisi üzerinde, bir dönem (14 hafta) boyunca, haftada 2 ders saati uygulama yapılmıştır. Uygulamalar bizzat araştırmacının kendisi tarafından yürütülmüştür. Araştırmada tek gruplu ön test-son test uygulamalarına dayalı deneysel desen kullanılmıştır. Süreç başında hazırlanan ders izlencesine uygun olarak, Türk dili ve edebiyatı öğretmen adaylarından süreç öncesi, ön-test mahiyetinde, bir konu belirleyip makale yazmaları istenmiş, daha sonra aşama aşama makalenin nasıl yazılacağı yansıtıcı öğretim uygulamalarıyla öğretilmiştir. Her hafta dersle ilgili günlük tutmaları istenmiş, dersler kamera ile kayıt altına alınmış; araştırmacı da gözlemlerini ve değerlendirmelerini oluşturduğu gözlem formuna kaydetmiştir. Süreç sonunda öğrencilerden toplanan ön test niteliğindeki makaleler ile son-test niteliğindeki makaleler akademik makale değerlendirme rubriği ile değerlendirilerek sayısal verilere dönüştürülmüştür. SPSS programında analizi yapılan bulgular, öğretmen adaylarının akademik makale yazma konusunda, ilk yazılan makalelere oranla, ciddi bir başarı kaydettiğini ortaya koymuştur. Araştırma sonucunda elde edilen nicel bulgulardan hareketle, yansıtıcı öğretim uygulamalarının ülkemizin ihtiyaç duyduğu çağdaş öğretmen yetiştirmede kullanılmasının etkili olacağı; daha da özelde, çok fazla sorun yaşanan akademik yazma becerisinin geliştirilmesine önemli katkılar sağlayacağı düşünülmektedir.
Keywords
Abstract
The purpose of this study is to investigate the effect of reflective teaching practices and activities which are used to develop the candidate teachers’ writing skills on academic article writing successes. Within this scope, weekly two hours academic reflective writing activities were done with 46 freshman candidate teachers who were attending the Turkish I: Written Expression course in Turkish Language and Literature department in Kazım Karabekir Faculty of Education at Atatürk University for whole semester (14 weeks) during 2012-2013 academic year. Experimental design based on single group pretest-posttest applications was used in the research. At the beginning of the research, candidate teachers were instructed to find a topic and to write an academic article; then, they were all informed and taught about how to write an academic article by reflective teaching activities step by step. They were required to write daily journal related to the course. The course was video-recorded and the researcher also recorded her field notes and observations on observation sheets. At the end of the process, findings from the students’ pre-test articles and their post-test articles after 14 weeks were analyzed and transformed into quantitative form using academic article evaluation rubric. The findings obtained using the SPSS analyses showed that reflective teaching activities caused to happen significant academic writing skills in candidate teachers comparing to the first ones. Quantitative findings obtained from this research suggest us that employing reflective teaching practices in contemporary teacher education and developing academic writing skills of candidate teachers may be so effective in particular.
Keywords
- Eraut’a (1994) göre, öğretmen adayları öğrendikleri kuramsal bilgilerden uygulamada çok fazla
- 1988). Biliş ve biliş üstü etkinliklere yaratıcılık, eleştirel düşünme, araştırma-sorgulama gibi temel
- Ekiz ve Yiğit (2007) yansıtıcı öğretmen yetiştirme modelinin, adaylar tarafından desteklenmesinin en
- bulgularıyla örtüşür niteliktedir (Altınok, 2002; Bölükbaş, 2004; Lee, 2005; Evans, 2007; Semerci, 2008;
- Ersözlü, 2008; Tok, 2008; Şahin, 2010).
- Altınok (2002), Lee (2005), Evans (2007) ve Semerci (2008) öğretmen eğitimine yönelik; Bölükbaş
- (2004), Tok (2008) ve Ersözlü (2008), ise ilköğretim ikinci kademeye yönelik yaptıkları yansıtıcı
- Bayat (2009: 61-62), Türkçe ve İngilizce öğretmen adaylarının akademik yazılarındaki yapısal
- yapılan bu çalışmanın sonuçlarının, yansıtıcı öğretim stratejisinin de etkisiyle Bayat (2009)’a göre daha
- vermek noktalarında yetkinlik gerektirmektedir. Yine Bayat (2014: 165)’ın öğretmen adaylarının
- destekler niteliktedir. Benzer şekilde Green ve Klug (1990) da çalışmalarında, eleştirel düşünme
- Bahar (2014), “lisansüstü eğitimde akademik yazma ve önemi” başlıklı kuramsal çalışmasında,
- konusunda hangi düzeyde olunduğunu göstermesi bakımından önemlidir. Kan ve Uzun (2014; 2015;
- 2016), Türkçe öğretimi alanındaki yüksek lisans tezlerinin giriş, yöntem, bulgular, tartışma ve sonuç
- gerekçelendirme, vs.) tespit etmiştir. İşeri ve Şen (2017) de yabancılara Türkçe öğretimi alanında
- Kan ve Gedik (2016), Türkçe eğitimi alanında yüksek lisansını tamamlayanların akademik yazma ve
- ve Gedik (2016), Kan ve Uzun (2014; 2015; 2016), İşeri ve Şen (2017)’in tespit ettiği eksikliklerin
- Akyol, H. (2006). Yeni programa uygunTürkçe öğretim yöntemleri. Ankara: Kök Yayıncılık.
- Atkaş, E., Uzuner Yurt S. (2015). Türkçe eğitimi alanındaki makale Özetlerine yönelik bir içerik analizi. Turkish Studies- International Periodical Fort he Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 10(7). P73-96.
- Altınok, H. (2002). Yansıtıcı öğretim: Önemi ve öğretmen eğitimine yansımaları. Eurasian Journal of Educational Research, 8, 66-73.
- Ataman, M. (2011). Yaratıcı yazma için yaratıcı drama. Ankara: Pagem Akademi.
- Atay, D. Y. (2003). Öğretmen eğitiminin değişen yüzü. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Bahar, M. A. (2014). Lisansüstü eğitimde akademik yazma ve önemi. International Journal of Language Academy, 2(4 ). 209-233.
- Barlett, L. (1990). Teacher development through reflective teaching. In J. C. Richards and D. Nunan (Eds.), Second language teacher education. New York: Cambridge University Pres, 202-214
- Bayat, N. (2009). Türkçe ve İngilizce öğretmen adaylarının akademik yazılarında yapısal özellikler. Dil Dergisi. (145). 48-63.
- Bayat. N. (2014). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme düzeyleri ile akademik yazma başarıları arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 39(173). 155-168.
- Bigge, M. L. ve Shermis, S. S. (1999). Learning theories for teachers. New York: Longman Inc.
- Binyazar, A., Özdemir, E. (2006). Yazma öğretimi/ Yazma sanatı – Yaratıcı yazma dersleri (3. Baskı). İstanbul: Papirüs Yayınevi.
- Bowker, N. (2007). Academic writing: A guide to tertiary level writing. Massey: Massey University Student Life Palmerston North.
- Bölükbaş, F. (2004). Yansıtıcı öğretimin (Reflective Teaching) ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin Türkçe dersine yönelik tutum ve başarıları üzerindeki etkililiği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz EylülÜniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- Brande, D. (2006). Yazar olmak (Çev. Mustafa Yıldırım). İstanbul: Ötüken Yayınları.
- Brookfield, S. (1995). The Getting of Wisdom: What Critically Reflective Teaching is and Why It's Important. From Becoming a Critically Reflective Teacher. San Francisco: Jossey-Bass, 1995 (Forthcoming): 07.08.2014 tarihinde http://nlu.nl.edu/academics/cas/ace/facultypapers/StephenB rookfield_Wisdom.cfm adresinden alınmıştır.
- Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. (11. Baskı). Ankara: PegamA Yayınları.
- Calderhead, J. (1988). The development of knowledge structures in learning toteach. In J. Calderhead (Ed.), Teachers’ Professional Learning (pp. 51-64).London & New York: The Falmer Pres.
- Canning, C. (1991). What teacher say about reflection. Educational Leadership. 48(6), 18-21.
- Coşkun, E. (2005). İlköğretim öğrencilerinin öyküleyici anlatımlarında bağdaşıklık, tutarlılık ve metin elementleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Coşkun, E. (2009). Türkçe öğretiminde metin bilgisi (ss. 231-283), İlköğretimde Türkçe öğretimi içinde, (2. Baskı, Editörler: A. Kırkkılıç, H. Akyol). Ankara: PegemA Yayınları.
- Coşkun, E., Kan, O. (2013). Lisansüstü teslere ait özet metinlerinin yazım tekniği bakımından değerlendirilmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama. 9(4), s. 299-313.
- Demir, N. (2005). Bilimsel dergilerde yayın dili sorunu. Sosyal Bilimlerde Süreli Yayınlar ve Bilgi Teknolojileri Sempozyumu, Bildiriler. Ankara: Yeni Avrasya Yay. S.191-208.
- Doyle, W. (1993). Constructing curriculum in the clasroom. In Effective and responsible teaching. (Eds.F. K. Oser, A. Dick, J. Party ). San Francisco: Jossey-Bass.
- Eisner, E. W. (2002). From episteme to phronesis to artistry in the study and improvement of teaching. Teaching and Teacher Education, 18(4), 375-385.
- Ekiz, D. (2006). Self-Observation and peer-observation: Reflective diaries of primary student- teachers. Elementary Education Online, 5(1), 45–57.
- Ekiz, D. (2003). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmen eğitimindeki modeller hakkındaki görüşleri: 17.06.2014 tarihinde http://yayim.meb.gov.tr//dergiler/158/ekiz.htmadresinden alınmıştır.
- Ekiz, D. ve Yiğit, N. (2007). Öğretmen adaylarının öğretmen eğitimindeki modeller hakkındagörüşlerinin program ve cinsiyet değişkenleri acısından incelenmesi, Türk EğitimBilimleri Dergisi, 5(3), 543-555.
- Emre, İ., Alkayış, F., Tuğluk, İ. H. ve Emre, N. (2008). Üniversiteler için Türk dili ve kompozisyon bilgisi. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Eraut, M. (1994). The acquisition and use of educational theory by beginning teachers. G. R. Harvard ve P. Hodkinson (Eds.), Action and Reflection inTeacher Education. New Jersey: Ablex Publishing Corporation.
- Ersözlü, Z. N. (2008). Yansıtıcı düşünmeyi geliştirici etkinliklerin ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersindeki akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
- Evans, C. (2007). Becoming a reflective technology teacher. Technology Teacher, 66, 28-30.
- Green, C. S. & Klug, H.G. (1990). Teaching critical thinking and writing through debates: An experimental evaluation. Teaching Sociology, 18(4), 462-471.
- Günay, D. (2007). Metin bilgisi. (3. Baskı). İstanbul: Multilingual Yayınevi.
- Güney, N. (2016). Öğretmenlerin yazma eg ̆itimine yo ̈nelik düşünceleri. Uluslararası Tu ̈rkc ̧e Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(2), 970-985.
- Gürol, M. (2006). Aktif öğrenmeyi temel alan oluşturmacı öğrenme tasarımının uygulanması ve başarıya etkisi. 27. 04. 2014 tarihinde http://www.manas.kg./pdf/sbdpdf7/Gürol.pdf. Adresinden alınmıştır.
- Henderson, G. J. (1996). Reflective teaching, (2nd Edition). Prentice Hall, Englewood Cliffs, NJ.
- Hua, L. (2008). Assessing EFL teachers` reflective thinking: A case study of two ın- service secondary teachers. Trends Applied Scienences Research, 3(1): 36-44.
- Hughey, J. B. (1983). Teaching ESL composition principles and techniques. Cambridge: Newbury House Publishers.
- İleri, C. (1998). Yazılı anlatım türleri. Sözlü ve yazılı anlatım içinde (Editör: Hülya Pilancı). (ss. 105-155) Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.
- İpşiroğlu, Z. (2006).Yaratıcı yazma. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
- İşeri, K., Şen, E. (2017). Yabancılara Türkçe öğretimi alanında Türkçe yazılan bilimsel metinlerin incelenmesi. International Journal of Languages’ Education and Teaching. 5(1). p. 434-446.
- Kan, M. O., Gedik, F. N. (2016). Türkçe eğitimi lanında yüksek lisans tezi tamamlayanların akademik yazma ve tez oluşturma sürecine ilişkin görüşleri. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi. 6(3). p. 402408.
- Kan, M. O., Uzun, L. G. (2014). Türkçe eğitimi alanındaki yüksek lisans tezlerinin bulgular, tartışma, sonuç bölümlerine ilişkin sözbilimsel yapı özellikleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi. 2(3), s.1-19.
- Kan, M. O. ve Uzun, G. L. (2015). Türkçe eğitimi alanındaki yüksek lisans tezlerinin giriş bölümlerine ı̇lişkin sözbilimsel hareket ve adımlar. Zeitschrift für die Welt der Türken. 7(3): 3-52.
- Kan, M. O., Uzun, L. G. (2016). Türkçe eğitimi alanındaki yüksek lisans tezlerinin yöntem bölümlerine ilişkin sözbilimsel yapı özellikleri. Mersin Üniversitesi Eğitim fakültesi dergisi. 12(1). 331-343.
- Karasar, N. (2006). Bilimsel araştırma yöntemi.(16. Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
- Karatay, H. (2010). Bağdaşıklık araçlarını kullanma düzeyi ile tutarlı metin yazma arasındaki ilişki. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (7)13, 373–385.
- Kent, K. M. (1993). The need for school-based teacher reflection. Teacher Education Quarterly, 20(1), 83– 91.
- Kızılkaya, G., Aşkar, P. (2009). Problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme becerisi ölçeğinin geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 34(154), 82-92.
- Köksal, N., Demirel, Ö. (2008). Yansıtıcı düşünmenin öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulamalarına katkıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education) 34, 189-203.
- Lee, H.J. (2005). Understanding and assessing preservice teachers’ reflective thinking. Teaching and Teacher Education: An International Journal of Research and Studies, 21(6), 699-715.
- MEB (2006). İlköğretim Türkçe dersi (6-8. Sınıflar) öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: TTK Yayınları.
- Monippally, M. M., Pawar, B. S. (2010). Academic writing – A guide for management students and researchers. New Delhi: Vivek Mehra for Response Books.
- Özbay, M., Barutçu, T. (2013). Dil psikolojisi ve Türkçe öğretimi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı.11, 933-973.
- Özdemir, E. (2005). Sözlü yazılı anlatım sanatı: Kompozisyon. (14. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Posnanski, T. J. (2002). Professional development programs for elementary science teachers: An analysis of teacher self-efficacy beliefs and a professional development model. Journal of Science Teacher Education, 13(2), 189-220.
- Razı, S. (2015). Development of a rubric to assess academic writing incorporating plagiarism detectors. SAGE Open. 5(2). 1-13. DOI: 10.1177/2158244015589993.
- Savran, A., Çakıroğlu, J., ve Tekkaya, C. (2005). Yansıtıcı öğretmen eğitimi: Bir eylem araştırması. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildiri Kitabı, (28-30 Eylül2005). Cilt 1, 561-565. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi. Denizli.
- Semerci, Ç. (2007). Öğretmen ve öğretmen adayları için yansıtıcı düşünme eğilimi (YANDE) ölçeğinin geliştirilmesi. Kuramdan Uygulamaya Eğitim Bilimleri,7(3), 1351-1377.
- Semerci, Ç. (2008), Mikro-yansıtıcı öğretim yönteminin öğretmen adaylarının sunu performansı ve yansıtıcı düşünmesine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
- Semerci, N. (1999). Kritik düşünmenin mikro öğretim dersinde eleştiri becerisini geliştirmeye etkisi (Fırat Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi örneği). Yayınlanmamış Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
- Sezer, S. (2005). Öğrencilerin akademik başarısının belirlenmesinde tamamlayıcı değerlendirme aracı olarak rubrik kullanımı üzerine bir araştırma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 61-69.
- Sharples, M. (1999). How We Write: Writing as Creative Design. London: Routledge 11 New Fetter Lane, EC4P 4EE.
- Şahin, A. (2010). Türkçe öğretmeni adaylarına öğretim tekniklerinin yansıtıcı öğretim etkinlikleriyle öğretilmesinin akademik başarıya etkisi, Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları (DAUM) Dergisi, 9(1), 28-33.
- Şahin, S., Turan, E. ve Toprak N. (2010). Öğretmen adaylarının öğretmen yetiştirme modellerinin etkililiğine ilişkin görüşleri üzerine nitel bir çalışma (Gaziantep Üniversitesi Örneği). Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Esntitüsü Dergisi, 3(5), 239-253.
- Tok, Ş. (2008). Fen bilgisi dersinde yansıtıcı düşünme etkinliklerinin öğrencilerin akademik başarılarına ve fen bilgisi derslerine yönelik tutumlarına etkisi. İlköğretim Online, 7(3), 557-568. 29.11.2013 tarihinde http://ilkogretim-online.org.tr adresinden alınmıştır.
- Ünsal, G. (2008). Yazma öğretimi. Dil Dergisi, 142, 46-60.
- Ünver, G. (2003). Yansıtıcı düşünme. Ankara: PegemA Yayıncılık.
- Zeichner, K. ve Klehr, M. (1999). Teacher Research as Professional Development In One Urban School District. Paper presented at the annual meeting of the American Educational Research Association.
