Author :
Abstract
Karakter eğitimi her çocuk için önemlidir. Küçük yaştan itibaren oluşmaya başlayan kişilik, çocuk büyüdükçe şekillenmeye devam eder. Çocukta kişilik ve karakter oluşumunu etkileyen unsurlardan biri de onlar için yazılmış edebî eserlerdir. Çocuk, okuduğu ya da dinlediği masal ve hikâyelerdeki karakterlerin bazılarını kendine yakın hissederken bazılarını hissetmez. Eserdeki karakter, çocuk kitapla etkileşime girdikten sonra artık onun arkadaşı olur ve bu sayede çocuk, başka yaşamları ve insanları tanımaya başlar. Bu açıdan çocuk kitaplarında karakter, önemli bir unsurdur. Karakter çocuğun özdeşim kuracağı nitelikler taşımanın yanında inandırıcı da olmalıdır. Bu çalışmada, karakter eğitimi açısından Mevlâna İdris Zengin’in hikâye ve masallarındaki eğitsel iletilerin ve karakterlerin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, yazarın masal ve hikâye türünde yazmış olduğu tüm eserleri iki boyutta incelenmiştir. Birinci boyutta, çocuk edebiyatında karakter ve özdeşim arasındaki ilişkiden hareketle yazarın eserlerindeki karakterlerin özellikleri betimlenmiş; ikinci boyutta ise eserlerde yer alan eğitsel iletiler belirlenmiştir. Nitel yaklaşıma göre desenlenen araştırmada doküman inceleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın inceleme nesnelerini ise Mevlana İdris Zengin’e ait 62 hikâye ve masal kitabı oluşturmaktadır. Verilerin analizinde nitel araştırma tekniklerinden betimsel analiz ve içerik analizi birlikte kullanılmıştır. İnceleme sonucunda, yazarın eserlerinin karakter eğitimi açısından zengin iletilerle dolu olduğu ve geliştirdiği karakterlerin çocuğun özdeşim kurabileceği nitelikler taşıdığı tespit edilmiştir. Ayrıca bu iletilerin çocuğa görelik ilkesine de uygun olduğu tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
Character education is important for every child. Personality which is starting from the young age has been continues shaped as the child grows. Child, feels that some of the characters in tales and stories he read or listen to are the close to himself, some of the does not feel close himself. In this study, it was aimed to study the educational messages of Mevlâna İdris Zengin’s tales and stories in terms of character education. In this purpose, all of the tales and stories which Mevlâna İdris Zengin has written have been examined in two dimensions. In the first dimension, the relation between character and identification in child literal, has been depicted character features in the aouthor’s works; in the second dimension, educational messages in the works were determinal. The document analysis method was used in the research designed according to the qualitative approach. The objects of the investigation are the 60 stories of Mevlana Idris Zengin and the book of fairy tales. In the analysis of the data, descriptive analysis and content analysis were used together from qualitative research techniques. In the result of the examination, it was determined that the author’s works were filled with rich messages in terms of character education. It has also been found that messages have been accordance with the principle child’s relativity.
Keywords
- Aktaş, E. ve Beldağ, A. (2017). Kalila and Dimna as One of the Traditional Antecedents of Modern
- Aktaş, E. ve Beldağ, A. (2017). Kalila and Dimna as One of the Traditional Antecedents of Modern Classifications of Values. International Education Studies, 10(3), 46-53.
- Aktaş, E. (2016). Çocuk Edebiyatında Türler. T. Şimşek (Ed.), Okul Öncesinde Çocuk Edebiyatı ve Medya El Kitabı içinde (s.161-219). Ankara: Grafiker Yayınları.
- Aslanyürek, S. (2004). Senaryo kuramı (2. basım). İstanbul: Pan Yayıncılık.
- Barış, G. (2011). Gülten Dayıoğlu'nun Çocuk Romanlarındaki Eğitsel İletiler. Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi.
- Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi teknikleri ve örnek çalışmalar (2. Baskı). Ankara: Siyasal Kitabevi.
- Demirel, Ş. (2011). Çocuk edebiyatı. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Ekşi, H. (2003). Temel İnsanî Değerlerin Kazandırılmasında Bir Yaklaşım: Karakter Eğitimi Programları. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(1), 79-96.
- Gökşen, E. N. (1985). Örnekleriyle çocuk edebiyatımız. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Gülgönül, B. (2014). Bilgin Adalı'nın Hikâye ve Romanlarında Yer Alan Eğitsel İletiler. İzmir: Dokuz EylülKaratay, H., Destebaşı, F. ve Demirbaş M. (2015). Çocuk Edebiyatı Ürünlerinin 6, 7 ve 8. SınıfÖğrencilerinin Karakter Gelişimine Etkisi. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (ERZOSDER), ÖSII, 123-140.
- Kazan, V. (2012). Mevlâna İdris Zengin Masallarının Eğitsel Değeri. Erzurum: Atatürk Üniversitesi,Yüksek Lisans Tezi.
- Kılınç, B. S. (2014). Mevlâna İdris Zengin'in Hikâye ve Masallarında Eğitsel İletiler ve Bu iletilerin ÇocuğaGörelik Bağlamında Türkçe Eğitimi Açısından İncelenmesi. Elazığ: Fırat Üniversitesi, Yayınlanmamış Kiraz, C. (2013). Karakter Eğitimi. Terapi Dergisi, (19), 6-13.
- Merriam, S. B. (2015). Nitel araştırma: desen ve uygulama için bir rehber (Çev. S. Turan) İstanbul: Nobel Yayıncılık.
- Sever, S. (2012). Çocuk edebiyatı (6. Baskı). İzmir: Tudem Yayıncılık.
- Sılay, N. (2010). Yükseköğretimde Karakter Eğitiminin İncelenmesi. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Doktora Tezi.
- Sönmez, V. ve Alacapınar, F. G. (2013). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Şimşek, T. (2011). Kuramdan uygulamaya çocuk edebiyatı el kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları.
- TDK (2011). Türkçe Sözlük (11. Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
- Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001). İçerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
- Uzuner-Yurt, S. (2013). Sevim Ak`ın Öykülerinin Eğitsel Değerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Yasa, M. (2012). Mevlâna İdris Zengin'in Masal Kitaplarının Çocuk Edebiyatının Temel Ögeleri Açısından İncelenmesi. Çanakkale: Onsekiz Mart Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi.
- Yıldırım A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. Baskı). Ankara: SeçkinYılmaz, O. (2016). Kurgusal Nitelikli Çocuk Kitapları ve Karakter Eğitimi. Ana Dili Eğitim Dergisi, 4(3), 311-325.
