Türkiye Türkçesinde İyelik Gruplarının Dil Bilgisel Düzeni ve İyelik Gruplarındaki Dil Bilgisel Aykırılıklar
Author:
Abstract
İyelik grupları (possessive phrases), iyelik ek(ler)inin isim kategorisinden kelimelere gelerek onları ilgi eki almış isimlere bağlamasıyla oluşan söz öbekleridir. Hem belirleyen hem belirlenen ile gerçekleşen iyelik grupları, İngilizce ve Fransızca gibi Hint Avrupa dillerinden farklı olarak her iki isim üzerinde biçim bilimsel bir etki yaratır. Türkçenin tarihî ve çağdaş dönemlerinde sahiplik ve aitlik işlevi ile kullanılırken, bazı zaman belirtme işlevi ile de kullanılmışlardır. İyelik gruplarının, isim tamlamaları ile kimi yapısal ve işlevsel benzerlikleri ve ortak özellikleri olmakla birlikte “sahip olma, malik olma ve mülkiyetinde bulunma” anlamları ve tamlayanının birinci ve ikinci şahıslarının şahıs zamiriyle oluşması bakımlarından isim tamlamalarından ayrılırlar. İyelik grupları (isim+ilgi eki) +(isim +iyelik eki) biçiminde bir konfigürasyon (konbiçim) ve bakışımlı (mütenazır) dil bilgisel bir düzenek” oluşturur; bu bakımdan iyelik gruplarında dilin, biçim ve anlam ögelerini bağdaştırıp düzenli ve uyumlu bir biçimde dizileme özelliğine bağlı olarak birbirine koşut birbiriyle eşlenik bağıntılar bulunur. Ancak kemiyet(sayı) ve keyfiyet(içerik) yönünden denk, dilsel göstergeler bakımından uygun olması gereken bu bağıntılar kimi zaman ihmal edilir ve dilin gramerine uygun olmayan bağdaştırma ve birleştirmeler yapılarak söz ve ibareler arasında ayrık uzay yaratıldığı olur. Varlık (ontoloji) ile dil (filoloji) arasındaki dengeli ilişkiyi (korelasyonu) bozan ve kavramlaştırmayı engelleyen bu durum, sentaktik yönden ve anlam yönünden yanlış yapılar oluşmasına yol açtığı gibi, düşüncenin işleyişine ters düşen ve mantığın temel ilkelerine aykırı olan yapıların ortaya çıkmasına da sebep olur.
Keywords
Abstract
Possessive phrase groups are formed when a possessive phrase adjunct a noun and connect it to possessive case adjunct nouns. This relationship, both determinant and dederminate, has a formal scientific impact on both names, unlike the Indian and European languages, such as English and French. The possessive groups which have been used with the ownership and belonging function in the historical and contemporary periods of Turkish have also been used with some time expression function. Although possessive phrases have some structural and practical similarities and common characteristics with noun phrases, they differ by including “have, own and ownership” meaning and having a personal pronoun determinative. . The possessive groups form a configuration in the form of (name + genitive suffix) + (name + possesive suffix) and a symmetrical "linguistic information mechanism". In this regard, there are matched and parallel relations in possessive phrases depending on harmonic arrangement specifications of form and meaning components of the language. But sometimes these relations that should be identical by numbers and contents and compatible in terms of lingual indicators can be neglected and discrete spaces are created by making connections that are incompatible to grammar of the language. Situations like this not only terminate the balanced correlation between ontology and philology and block conceptualization; but also lead to form wrong structures in terms of syntactic and meaning perspectives. These structures are also conflict thinking process and fundamental rules of the logical thinking.