Gustave Flaubert’in “Trois Contes” (Üç Hikâye) Adlı Eserinin Çeviri Stratejileri ve İşlemleri Açısından İncelenmesi
Author :
Abstract
Makalede, ünlü Fransız yazarı Gustave Flaubert'in 1877 yılında yayımladığı Trois Contes “ Üç Hikâye ” isimli eseri ile eserin Türkçe’ye yapılmış olan üç farklı çevirisi ele alınmıştır. Farklı yıllarda ve farklı çevirmenler tarafından dilimize çevrilmesi bize çok yönlü ve çok amaçlı bir çalışma yapma imkânı vermektedir. Çalışmamızda bu eserin Gideon Toury ’ nin Erek Odaklı Çeviri Yaklaşımı bağlamında kuram ve strateji bakımından incelenmesi amaçlanmaktadır. Kaynak metindeki cümleler ile çeviri metinlerdeki karşılıkları arasındaki ilişki çeviri stratejileri ve Gideon Toury'nin erek odaklı çeviri yaklaşımı çerçevesinde değerlendirilmiştir. Araştırmanın bulgular kısmında, süreç öncesi normları, çeviri süreci normları ve Üç Hikâye adlı eserin çözümlemesi gerçekleştirilmiştir. Çalışmada elde edilen bulgulara göre, üç farklı çevirmenin, çeviri metinlerinde yerlileştirme (yerelleştirme), ekleme, çıkarma (atlama), ödünçleme, değiştirme ve yorumlama stratejilerinden yararlandıkları ortaya konulmuştur. Sonuç olarak, kaynak metne en yakın olandan (yeterli çeviriden), en uzağa (kabul edilebilir çeviriye) başka bir deyişle, erek metne yakınlığına göre değerlendirildiğinde; her üç çevirinin de, erek dil ve kültüre yakınlıklarından dolayı kabul edilebilir ölçüde birer çeviri olduklarını söyleyebiliriz. Bu çalışmanın, özgün metin ile çevirilerinin karşılaştırılarak incelenmesi alanında yapılacak diğer çalışmalara önemli bir kaynak oluşturacağı düşünülmektedir.
Keywords
Abstract
In the article, Trois Contes “Three Stories” published by the famous French writer Gustave Flaubert in 1877 and three different translations of the work into Turkish are discussed. The translation into our language in different years and by different translators gives us the opportunity to make a versatile and multi-purpose work. In this study, it is aimed to examine this work in terms of theory and strategy in the context of Gideon Toury's target-oriented translation approach. The relationship between the sentences in the source text and their equivalents in the translation texts was evaluated within the framework of translation strategies and Gideon Toury's target-oriented translation approach. In the findings part of the study, pre-process norms, translation process norms and analysis of Three Stories were performed. According to the findings of the study, three different translators benefit from localization, addition, subtraction, borrowing, borrowing, changing and interpretation strategies in translation texts. As a result, when the source is evaluated from the one closest to the text (from sufficient translation), the farthest (from acceptable translation), in other words, according to the proximity of the target text; we can say that all three translations are acceptable translations due to their proximity to target language and culture. It is thought that this study will be an important source for other studies in the field of examining the comparison of the original text with its translations.
Keywords
- Aksoy, B. (2002). Geçmişten Günümüze Yazın Çevirisi, Ankara: İmge Kitapevi Yayınları.
- Asım B. (1965). Üç Hikâye, İstanbul: Varlık Yayınevi.
- Akkıyal, B. ve Belge, C. (2011). Üç Hikâye, İstanbul : İletişim Yayıncılık A. Ş,
- Bengi, I. (1995). Çeviribilimde Bireysel Kuramlardan Geniş Ölçekli Bir Bakış Açısına Doğru”, Çeviri ve Çeviri Kuramı Üstüne Söylemler, İstanbul : Düzlem Yayınları.
- Berk, Ö. (2005). Kuramlar Işığında Açıklamalı Çeviribilim Terimcesi. İstanbul: Multilingual Yabancı Dil Yayınları
- Çavuş, G. (2005). Kaynak-Odaklı Ve Erek-Odaklı Çeviri Yaklaşımlarında Eşdeğerlik Sorunu. Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
- Kaya S. (2011). Üç Hikâye, İstanbul: Bordo Siyah Yayınları.
- Göktürk, A. (2011). Çeviri: Dillerin Dili. İstanbul: Yapı kredi Yayınları.
- Gürçağlar, Ş. T., (2011). Çevirinin ABC’ si. İstanbul: Say yayınları.
- Hermans, T. (1999) Translation in Systemes, Manchester:St. Jerome.
- Oğuz, D. (2012). Yazınsal Metinlerin Farklı Dil Ve Kültürlere Aktarılması Üzerine Bir İnceleme “Çocuk Yazını Çevirisi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Kaya, S., (2011) Üç Hikaye, Türkçesi : Bordo Siyah Yayınları, , 155 s.
- Taydaş, S. (2011). Sözlü İletişim Becerileri Dersinde Kullanılan “ Conversations Pratiques De L’Oral ” Kitabındaki Fransızca Söz Kalıplarının Türkçeye Çevirisinde Öğrencilerin İzledikleri Çeviri Stratejileri. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Yazıcı, M. (2005). Çeviribilimin Temel Kavram ve Kuramları. İstanbul: Multilingual Yayınları.
- Türk Dil Kurumu. (2011). Türkçe sözlük (11. bs.). Ankara: Türk Dil Kurumu.
- Yalçın, P. (2003b). Vedat Gülşen Üretürk’ün Kırmızı ve Siyah Çevirisindeki Dil Kullanımı. Dil Dergisi, 118, 34-42.
- Yücel, F. (2007a). Çeviri Eleştirisi Neyi Eleştirir?. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(12), 39-58.
- Yücel, F. (2007b). Tarihsel ve Kuramsal Açıdan Çeviri Edimi. Ankara: Dost Kitabevi.
