Author :
Abstract
Çalışmada Türkiye Türkçesinde (TT’de) Avrupa geleneksel görüşünün etkisiyle tekil ve çoğul olmak üzere iki müstakil şekilden oluştuğu varsayılan isim çoğul ulamı ele alınmıştır. İsim çoğul ulamının bir üyesi olarak kabul edilen tekil kavramı hem morfolojik hem de semantik yönden değerlendirilmiştir. TT’de ek almamış isim gövdesi isimle temsil edilen varlığın bir mi yoksa birden fazla mı olduğu bilgisini ileten görevsel sıfıra sahip olmadığından miktar anlamına sahip değildir, dolayısıyla tekil isim şekli olarak nitelenmemelidir. Bu sebeple TT’de morfolojik yolla çoğul eki almamış isimlerin tekil olarak adlandırılmasının ve ek almamış isim gövdesinin kendi bağımsız anlamının bir anlam birimciği (semi) niteliğinde olduğu düşünülen tekillik bilgisini ilettiği varsayımlarının şüpheli olduğu düşünülmektedir. Sonuç olarak TT isim çoğul ulamı çoğul eki +lEr’den ibaret tek üyeli bir ulamdır ve ismin bağımsız anlamının bir parçası olarak tekil ve çoğul kavramları değerlendirildiğinde söz konusu iki kavrama dair ortak bir anlatılandan bahsedilebilir: Bu ortak anlatılan ise her ikisinin de nesneyi nicelik açısından nitelemeleri; fakat nesnenin sayısı, miktarı hakkında kesin bilgi içermemeleridir. Başka bir deyişle kendilerine çoğul eki ulanmış veya ulanmamış bütün isimlerin ortak bir anlam özelliği olarak kesin nicelik bilgisi içermemeleri söylenebilir.
Keywords
Abstract
The study has been focused the plural category of noun which is supposed to be in two separate forms including singular and plural in Turkey Turkish (TT) with the effect of the traditional view of Europe. The singular concept accepted as a member of the plural category has been evaluated in terms of morphological and semantic. Because the noun stem which hasn’t taken suffix, hasn’t got zero-morpheme which explain whether object is one or more than one it hasn’t got the meaning of quantity, so it can’t be considered as the singular form of noun. For this reason it has been thought to be suspicious the assumptions that the nouns haven’t taken the plural suffix with morphological way which have been named as singular in TT and the noun stem hasn’t taken suffix, but it conveys the meaning of singularity with its own independent meaning. Finally, the plural category of noun in TT has just a member which is +lEr and when the singular and plural terms are evaluated as a piece of independent meaning of nouns that is talked about as a common described as regards mentioned two terms: The common described is that both of them qualify the object, but they don’t include definite information about the number and quantity. In other words, it can be said that whether the nouns take plural suffix or not all of the nouns don’t contain meaning of definite quantity.
Keywords
- ADALI Oya, Türkiye Türkçesinde Biçimbirimler, TDK Yayınları, Ankara 1979.
- ADALI Oya, Türkiye Türkçesinde Biçimbirimler, TDK Yayınları, Ankara 1979.
- AKSAN Doğan, Her Yönüyle Dil (Ana Çizgileriyle Dilbilim) (üç cilt bir arada), TDK Yayınları, Ankara 2009.
- BANGUOĞLU Tahsin, Türkçenin Grameri, TDK Yayınları, Ankara 2007.
- DEMİR Nurettin ve YILMAZ Emine, Türk Dili El Kitabı, Grafiker Yayınları, İstanbul 2010.
- DEMİRCAN Ömer, Türkiye Türkçesinde Kök-Ek Birleşmeleri, Yayınları, Ankara 2005. EKER Süer, Çağdaş Türk Dili, Grafiker Yayınları, İstanbul 2009.
- ERGİN Muharrem, Türk Dil Bilgisi, Bayrak Yayınları, İstanbul 1998.
- GABAIN Annemarie von, Eski Türkçenin Grameri, çev.: Mehmet Akalın, TDK Yayınları, Ankara 2007.
- GEMALMAZ Efrasiyap, “STT’de İşaretsiz Görev Öğeleri Üzerine”, Türkçenin DerinYapısı, yay.: Cengiz Alyılmaz ve Osman Mert, Belen Ofset Baskı, Ankara 2010, s. 275- 278.
- GENCAN Tahir Nejat, Dilbilgisi, Ayraç Yayınevi, Ankara 2001.GUZEV Viktor G. ve DENİZ YILMAZ Özlem, Opıt postroyeniya ponyatiynogo apparatateorii turetskoy grammatiki, İzdatel'stvo S.-Peterburgskogo universiteta, Sankt- Peterburg 2004.
- GÜLSEVİN Gürer, Eski Anadolu Türkçesinde Ekler, Yayınları, Ankara 2007.
- İMER Kamile, KOCAMAN Ahmet ve ÖZSOY A. Sumru, Dilbilim Sözlüğü, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi. İstanbul 2011.
- KAÇALİN Mustafa S., “İyelik Tamlamasında Çokluk Üçüncü Kişi Sorunu”, ManasÜniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, No: 3, 2002. http://yordam.manas.kg/ekitap/pdf/Manasdergi/sbd/sbd3/sbd3-09.pdf
- KORKMAZ Zeynep, Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi), TDK Yayınları, AnkaraVARDAR Berke (yönetiminde), N. Güz, E. Huber, O. Senemoğlu, E. Öztokat, Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, Multilingual Yabancı Dil Yayınları, İstanbul 2002.
- AHT, H TANPINAR Ahmet Hamdi, Huzur, İstanbul: Dergâh Yayınları, İstanbul MKA, N ATATÜRK Mustafa Kemal, Nutuk, İnkılâp Kitabevi, İstanbul 2009.
- OK, EK KEMAL Orhan, Ekmek Kavgası, Everest Yayınları, İstanbul 2010.
- OP, MM PAMUK Orhan, Masumiyet Müzesi, İletişim Yayınları, İstanbul 2008.
- RHK, MH KARAY Refik Halid, Memleket Hikâyeleri, İnkılâp Kitabevi, İstanbul SA, AVD AKIN Sunay, Ayçöreği ve Denizyıldızı, Çınar Yayınları, İstanbul 2001.
- SA, KC AKIN Sunay, Kule Canbazı, Çınar Yayınları, İstanbul 2004.
