Author :
Abstract
Dinamik bir yapı arz eden toplum geçmiş dönemlerden beri oluşturduğu gelenekleri, kültürel hazinesi, iktisadî ilişkileri, inanç biçimi ve yazılı olmayan kuralları ile varlığını ve gelişimini sürdürür. Geçmişte yatay seyreden toplumsal değişimler, modern zamanlara gelindiğinde özellikle sanayi alanındaki ilerleme ve düşünce hayatındaki canlılıkla birlikte dikey bir seyir hâlini almıştır. Bu da gelişmeler elbette toplumun değer yargılarına ve gündelik hayatına sirayet eder. Türk toplumu tarih içerisinde birkaç kırılma dönemi yaşamıştır. Şüphesiz bunların en derini, Kurtuluş Savaşı’nın akabinde kıtalara ve yüzyıllara hükmetmiş Osmanlı’nın yıkılması ve yerine Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasıdır. Yeni bir yönetim felsefesiyle Osmanlı’nın monarşik düzeninin yerine ikâme edilen Cumhuriyet’le birlikte hukuktan ticarete, kılık kıyafetten alfabeye kadar birçok alanda değişimler meydana gelmiştir. Geçmişin kalıplaşmış sorunlarını da devralan yeni sistem, getirdiği yenilikleri bir an önce uygulamaya geçirmek istemiştir. Sonuçta bu durum bazı eksiklikleri ortaya çıkarıp toplumun birtakım kesimini sıkıntıya sevk edecek sosyal meseleleri doğurmuştur. Aydın olarak görülen sanatçılar da değişimlerin sebep olduğu toplumsal problemlere kayıtsız kalmaz. Sosyal meselelere Marksist bir bakış açısıyla yaklaşan Orhan Kemal, “Kanlı Topraklar” adlı romanında 1934’lü yıllarda yeni rejimle birlikte gelen toprak mülkiyetinin dönüşümünü, köylülerin bu minvalde yaşadığı sıkıntıları, sınıfsal ayrılıkları, bürokrasi-burjuva ilişkisini ve aile kurumunun durumu göz önüne sermiştir. Çalışmamızda ilgili romanda açığa çıkartılan meseleler yazarın ideolojisi etrafında incelenecektir.
Keywords
Abstract
A dynamic society maintains its development through its traditions coming from the past, culture, economic relations, belief system, and unwritten rules. Social changes that seem to be following a horizantal progress in the past turn out to be following a vertical progress in modern times especially with the improvements in industry and varieties in ways of thinking. These developments and changes inevitably effect the judgements of values and daily life. Turkish society have experiences a few breaking points throughout the history. Without a doubt, the most prominent of these is the fall of Ottoman Empire after the War of Liberation and the foundation of Turkish Republic. With the understanding of a new era, there have been great changes in many areas such as law, trade, or alphabet. The new system attempted to implement the reformations as immediate as possible while still dealing with the problems inherited from the past. As a result, social problems troubling some people occured. Intellectuals are not indifferent to the social problems caused by the reformations. Orhan Kemal, approaching to the social problems with a Marxist perspective, presents the problems of peasants, landownership, class differences, the bureaucracy- bourgeoisie relations, family in his novel named “Kanlı Topraklar”. In this paper, the problems that the novel presents will be studied in accordance with the perspective of the writer.
Keywords
- Aksoy, S. (1971). 100 Soruda Türkiye'de Toprak Meselesi (2. b.). İstanbul: Gerçek Yayınevi.
- Alangu, T. (1965). Cumhuriyetten Sonra Hikâye ve Roman: Öncüler 1930/1950 (Cilt II). İstanbul: İstanbul Matbaası.
- Callinicos, A. (2009). Karl Marx'ın Devrimci Fikirleri. (A. Tuygan, Çev.) İstanbul: Antikapitalist Yayınlar.
- Divitçioğlu, S. (1971). Asya Üretim Tarzı ve Osmanlı Toplumu (2. b.). İstanbul: Köz Yayınları.
- Doğan, İ. (2000). Sosyoloji: Kavramlar ve Sorunlar. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
- Doğan, İ. (2003). Bizde Kadın. İstanbul: MEB Yayınları.
- Duman, M. Z. (2007). Türkiye'de Burjuva Sınıfının Sosyal Profili. Sosyoekonomi(5), 32-46.
- Escarpit, R. (1992). Edebiyat Sosyolojisi (1. b.). (H. Portakal, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
- Gültekin, M. N. (2012). Bir Anlatı Ustasının Penceresinden Toplum, İnsan, Dönem. A. Ümit, & I. Öğütçü (Dü) içinde, Orhan Kemal (s. 39-65). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı.
- Güzel, M. Ş. (1996). Kadın, Aşk ve İktidar (1. b.). İstanbul: Alan Yayıncılık.
- Karpat, K. H. (1962). Çağdaş Türk Edebiyatında Sosyal Konular. İstanbul: Varlık Yayınları.
- Kemal, O. (2007). Kanlı Topraklar (9. b.). İstanbul: Everest Yayınları.
- Köymen, O. (2008). Kapitalizm ve Köylülük: Ağalar, Üretenler ve Patronlar. İstanbul: Yordam Kitap.
- Löwy, M. (1996). Marksizm ve Din: Kurtuluş Teolojisi Meydan Okuyor. (İ. Yüce, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Mandel, E., & Novack, G. (1975). Marksist Yabancılaşma Kuramı (1. b.). (O. Göçmen, Çev.) İstanbul: Yücel Yayınları.
- Narlı, M. (2002). Orhan Kemal'in Romanları Üzerine Bir İnceleme. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Oğuz, Ş. (Dü.). (2005). 1927 Adana Demiryolu Grevi (1. b.). İstanbul: Tüstav Yayınları.
- Oktay, A. (1986). Toplumcu Gerçekçiliğin Kaynakları. B/F/S Yayınları.
- Otyam, F. (1975). Arkadaşım Orhan Kemal ve Mektupları (1. b.). İstanbul: E Yayınları.
- Özdemir, E. (1994). Yazınsal Türler. Ankara: Ümit Yayıncılık.
- Sayın, Ö. (1990). Aile Sosyolojisi. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
- Subaşı, N. (1996). Türk Aydınının Din Anlayışı (1. b.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Timur, T. (1991). Osmanlı-Türk Romanında Tarih, Toplum ve Kimlik. İstanbul: Afa Yayınları.
- Tunalı, İ. (1993). Marksist Estetik. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
- Tükel, T. (1960). Beş Romancı Tartışıyor. İstanbul: Düşün Yayınevi.
- Uğurlu, N. (2002). Orhan Kemal'in İkbal Kahvesi. Örgün Yayınevi.
- Uslucan, F. (2006). Orhan Kemal'in Bazı Romanlarında Bir Eleştiri Unsuru Olarak Din. Turkish Studies, 1(2), 101-128.
- Vogel, L. (1990). Marksist Teoride Kadın (1. b.). (M. Öngören, Çev.) İstanbul: Pencere Yayınları.
- Yerasimos, S. (1976). Azgelişmişlik Sürecinde Türkiye: I. Dünya Savaşı'ndan 1971'e (1. b., Cilt III).
