Author:
Abstract
İnsanların davranışları, özellikleri, kültürler hakkında önemli bilgiler sağlarken, aynı zamanda yazınsal eserlere konu olabilmektedirler. Böylelikle eserlerde kahramanların özellikleri önemli birer bilgi halini almaktadır. Özellikle gelişme çağındaki öğrencilerin okullarda ders kitaplarında okumuş oldukları metinlerdeki kahramanların özellikleri bireysel gelişimleri adına önem arz etmektedir. Öyle ki, öğrencilerin ders kitaplarında okudukları metinlerin kahramanlarından hareketle edinebilecekleri özelliklerin, bireye düşünsel ve davranışsal katkılar sağlayacağı olası bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışma, Türkçe ders kitaplarında yer alan hikâye metinlerindeki kahraman özelliklerinin belirlenmesi ve öğrencilere hikâye kahramanlarıyla verilmek istenen özelliklerin tespit edilmesi amacıyla yapılmıştır. Bu araştırma, betimsel tarama modeline uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın örneklemini 2015-2016 eğitim-öğretim yılında okutulan, Milli Eğitim Bakanlığının önermiş olduğu, ortaokul (5, 6, 7, 8) MEB ve özel yayınlardan oluşmaktadır ve çalışma evreninin tamamına ulaşılmıştır. Araştırmada verilerin toplanmasında belgesel tarama tekniği kullanılmıştır. Çalışma verilerin analizinde ise içerik analizi ve frekans analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, Türkçe ders kitaplarında yer alan hikâyelerin kahraman özellikleri belirlenmiştir. Hikâye ve kahraman sıralamasına bakıldığında ilk iki sırada 5. Sınıf Cem Yayınlarında 11 hikâye ve 15 kahraman, 6. Sınıf MEB yayınlarında ise 7 hikâye ve 10 kahraman yer bulmaktadır. Türkçe ders kitaplarında yer alan tüm metinlere bakıldığında 29 yazarın birden fazla yayında eserinin olduğu tespit edilmiştir. Ortaokul ders kitaplarında, yer bulan hikâye kahramanlarının, kahraman özelliklerinin yoğun olmadığı tespit edilmiştir. Yayınlarda bulunan hikâye kahramanlarının özelliklerine bakıldığında en fazla yer alan özelliğin “azimli” olduğu tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
While providing important information about people's behavior, characteristics and cultures, they can also be subject to literary works. In this way, the characteristics of heroes become important information in the works. In particular, the characteristics of heroes in the textbooks that the students of the age of development have studied in the textbooks in schools are important for their individual development. In fact, it is a possible situation for the students to acquire intellectual and behavioral contributions to the individual. The aim of this study was to determine the heroic characteristics of the story texts in Turkish textbooks and to determine the characteristics of the characters given to the students with storytelling. This research was conducted in accordance with the descriptive survey model. The sample of the study consisted of the Ministry of National Education, which was taught in the 2015-2016 academic year, the secondary school (5, 6, 7, 8) and the special education publications of the Ministry of Education. Documentary screening technique was used to collect data. Content analysis and frequency analysis were used to analyze the data. As a result of the research, the heroic features of the stories in Turkish textbooks were determined. When the story and hero rankings are examined, the first two places are 11 stories and 15 heroes in Cem Publications and 7 stories and 10 heroes in 6th class MEB publications. When all the texts in Turkish textbooks are examined, it is determined that 29 authors have more than one publication. In the secondary school textbooks, it is determined that the heroes of the story characters, which are located, are not intense. When the characteristics of the story heroes found in the books are examined, it is determined that the most common feature is persevering.