Çevirmenin Çok Kültürlü Kimliği ve Kimliğin Çeviriye Yansıması

Author:

Year-Number: 2019-7.4
Yayımlanma Tarihi: 2019-11-08 11:01:52.0
Language : Türkçe
Konu : Filoloji
Number of pages: 92-103
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Çevirmenin çok kültürlü kimliği çeviri gibi karmaşık ve çok yönlü bir sürece kuşkusuz zenginlik katacak, kaynak metnin erek metne dönüşümünde okurun beklentilerini farklı kültürel katmanların süzgecinden geçirerek karşılayacaktır. Çeviri, bilimsel bir olgu olmasının yanı sıra aynı zamanda da toplumsal bir olgudur. Bu durum, çeviriye daha bütünsel ve toplumsal bir bakış açısıyla bakmamızı sağlar. Çevirmenin okurlara ulaşırken toplumsal yapıyı etkileyebileceği durumu kadar, toplum tarafından nasıl etkilendiği ve şekillendiği de göz önünde bulundurulması gereken bir konudur. Çalışmalarda çevirmenin hayatı, toplumdaki izleri bizlere önemli bilgiler sunabilir. Otobiyografilerde yazar/çevirmenin çok kimlikli yönünü kişisel yaşamına dair tekrar okumalarla çözümlemek mümkündür. Halide Edib Adıvar önce İngilizce ve ardından Türkçe olarak iki ayrı dilde; “otobiyografi” türündeki Mor Salkımlı Ev, Memoirs of Halide Edip ve Türkün Ateşle İmtihanı, The Turkish Ordeal yapıtlarını kaleme alır. Öz yaşam öyküsünü anadili yerine İngilizce yazarak ilk aktarımı gerçekleştirmiş olur. Ardından İngilizce otobiyografilerini Türkçe’ye çevirerek ikinci aktarım gerçekleşir. Adıvar’ın çok kimlikli yapısındaki git-gellerin aslında çeviri kararlarını da etkilediği ve çeviri stratejilerini belirlediği görülmektedir. Bu anlamda bu çalışmada çevirmen kimliğinin çeviri sürecine yansımalarına örnek olarak, Adıvar’ın kimliğinin İngilizce otobiyografiler yoluyla çevrilmesi ve ardından kimliğin Türkçe çeviriler yoluyla tekrar çevrilmesi üzerinde durulacaktır.

Keywords

Abstract

The multi-cultural identity of the translator undoubtedly contributes to a complex and multifaceted process of translation and meet readers’ expectations through filtering of different cultural strata in transformation of the source text into the target text. In addition to being a scientific phenomenon, translation is also a social phenomenon. This enables us to look at translation from a more holistic and social perspective. It should be considered that the translator is influenced and shaped by the society as well as translation can affect the society through translation. In autobiographies, it is also possible to analyze the multi-cultural identity of the author/translator by re-reading about her personal life. Halide Edib Adıvar wrote her autobiographies in two different languages; Mor Salkımlı Ev - Memoirs of Halide Edip and Türkün Ateşle İmtihanı - The Turkish Ordeal. The first transformation of her own life story was in English instead of her native language of Turkish. Then second transfer was translating English autobiographies into Turkish. It has been seen that Adıvar’s tidal in her multi-cultural identity structure, in fact affected her translation decisions and strategies. In this sense, as an example of a reflection of the identity of the translator to the translation process, the translation of the identity through English autobiographies and the re-translation of the identity through Turkish translations will be emphasized at this study.

Keywords