Author:
Abstract
Yakın zamana kadar mizah çevirisi, mizah unsurlarının “çevrilemezliğini” vurgulayan kuralcı ve öznel açıklamalarla sınırlı kalmıştır. Geçmişteki çalışmaların çoğu genellikle aktarım sürecinde gözlemlenen dilsel ve kültürel sorunlara odaklanmış ve sadece belli bir mizahi unsurun (örn. hiciv) çevirisini ele almıştır. Diğer bir deyişle, farklı mizahi unsurların çevirisiyle ilgili ayrıntılı bilgi sunan kapsamlı çalışmalar bulunmamaktaydı. Ancak Betimleyici Çeviri Kuramlarının ortaya çıkışıyla birlikte, mizah çevirisi daha dizgesel ve kuramsal araştırma araçları sayesinde bilişsel ve sosyal yönleriyle çalışılmaya başlanmıştır. Mizah çevirisinin disiplinlerarası doğasını tartışmak amacıyla, bu çalışma genel sözlü mizah kuramının mizah çevirisi incelemelerine uygulanmasını incelemektedir. Bu amaçla, kuramın değişkenleri ünlü film Buz Dağı’nda geçen kelime oyunlarının çevirisine uygulanmıştır. Yapılan incelemeler kuramın değişkenlerinin araştırmacı ve çevirmenlerin kaynak metindeki mizahı daha iyi bir şekilde yorumlayıp aktarabilmelerine olanak sağladığını göstermiştir.
Keywords
Abstract
Until recent times, translating humor has mostly been limited to prescriptive and subjective statements that have underlined the “untranslatability” of humorous elements. Most of the previous studies generally focused on the linguistic and cultural problems observed in the transference process and dealt mainly with the translation of only one specific humorous element (e.g. irony). In other words, there did not exist comprehensive studies that provided detailed information regarding the translation of different humorous elements. However, with the emergence of Descriptive Translation Theories, humor translation started to be studied in accordance with its cognitive and social aspects through more systematic and theoretical research tools. In order to discuss its interdisciplinary nature, this study examines the application of a general theory of verbal humor (GTVH) to the analysis of humor translation. For this purpose, the parameters of the theory have been applied to the translation of wordplays in the famous film, Ice Age. The analyses have shown that the parameters of the theory enable the researchers and translators to interpret and transfer source text humor in a better way.