Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Okuduğunu Anlama Stratejilerinin Okuduğunu Anlama Becerisine Etkisi
Author :
Abstract
Okuduğunu anlama becerisi, Türkçenin hem ana dili hem de yabancı dil olarak öğretiminde üzerinde en çok durulan hususlardan biridir. Hem bir dil becerisi hem de zihinsel beceri olan okuma eylemi, sonunda mutlaka anlama ile sonuçlanmalıdır. Bu açıdan, öğrencilerin anlama becerilerini geliştirmek amacıyla okuduğunu anlama stratejilerinin işe koşulması gereklidir. Nitekim üst düzey düşünme ve anlamlandırma becerisi; okuma öncesi, okuma sırası ve okuma sonrasında işe koşulan stratejilerle geliştirilebilir. Bu çalışmada, Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde okuduğunu anlama stratejilerinin okuduğunu anlama becerisine etkisi incelenmiştir. Nicel bir desene sahip olan çalışmada yöntem olarak ön test-son test kontrol gruplu deneysel desen kullanılmıştır. Kolay ulaşılabilir durum örneklemesi ile belirlenen çalışma grubu ise ALKÜ TÖMER’de B2 düzeyinde Türkçe öğrenen toplam 49 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Altunkaya (2016) tarafından B düzeyi öğrenciler için geliştirilen “Yabancı Dil Olarak Türkçe Okuduğunu Anlama Başarı Testi” kullanılmıştır. 6 haftalık uygulama süresince deney grubundaki okuma derslerinde okuma öncesi, okuma sırası ve sonrası anlama stratejileri kullanılmıştır. Kontrol grubunda ise okuma çalışmaları kapsamında ders kitabındaki etkinliklerin dışına çıkılmamıştır. Veriler, SPSS 22.00 istatistik paket programında Mann Whitney U ve Wilcoxon Sıra Farkları testleri kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda deney ve kontrol grubu öğrencilerinin okuduğunu anlama becerileri test puanları arasında deney grubu lehine anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuca göre, okuduğunu anlama stratejilerinin yabancı dil olarak Türkçe derslerinde okuduğunu anlama becerisini olumlu yönde etkilediği belirlenmiştir.
Keywords
Abstract
Reading comprehension skill is one of the most emphasized issues in teaching Turkish both as a mother tongue and as a foreign language. The act of reading, which is both a language skill and a mental skill, must ultimately result in comprehension. In this respect, it is necessary to employ reading comprehension strategies in order to improve students' comprehension skills. High-level thinking and interpretation skills; can be developed with strategies employed before, during, and after reading. In this study, the effect of reading comprehension strategies in teaching Turkish as a foreign language on reading comprehension skills was examined. In the study, which has a quantitative design, the experimental design with pretest-posttest control group was used as a method. The study group, which was determined by easily accessible case sampling, consists of 49 students who learn Turkish at B2 level at ALKÜ TÖMER. The "Reading Comprehension Achievement Test in Turkish as a Foreign Language" developed by Altunkaya (2016) for B-level students was used as a data collection tool in the research. During the 6-week implementation period, pre-reading, reading and post-reading comprehension strategies were used in the experimental group. In the control group, the activities in the textbook were not followed within the scope of reading activities. In the analysis of the data, two different statistical analyzes as Mann Whitney U and Wilcoxon Rank Difference tests were used and these analyzes were performed on the computer with the SPSS 22.00 statistical package program. As a result of the application, there was a significant difference between the reading comprehension skills test scores of the experimental and control group students in favor of the experimental group. According to this result, it was determined that reading comprehension strategies positively affected reading comprehension skills in Turkish as a foreign language lessons.
Keywords
- Acosta, K. (2019). The reading comprehension strategies of second language learners: a Spanish-English study. Dimension, 54, 57-85.
- Aktaş, E. (2020). Akıcı okuma becerisi bakımından Türkçe dersi öğretim programı ve ders kitapları üzerine eleştirel bir analiz. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 10(2), 1140-1165.
- Aktaş, E. & Bayram, B. (2018). Türkçe öğretiminde okuduğunu anlama stratejilerinin kullanımı üzerine bir inceleme. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(3), 1401-1414.
- Akyol, H. (2006). Türkçe ilk okuma yazma öğretimi. Ankara: PegemA.
- Altunkaya, H. (2016). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlere yönelik okuduğunu anlama başarı testinin geliştirilmesi. Turkish Studies- International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11/3, 113-138.
- Ateş, M. (2008). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin okuduğunu anlama düzeyleri ile Türkçe dersine karşı tutumları ve akademik başarıları arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış doktora tezi), Selçuk Üniversitesi, Konya.
- Atwal, T. (2020). The use of reading strategies in second language adult learners. Electronic Thesis and Dissertation Repository, 6914, Western University.
- Aygüneş, M. (2007). Yabancı dil olarak Türkçenin öğretiminde okuma becerisini geliştirme yolları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- Balcı, A. & Dündar, S. A. (2017). Okuma stratejileri öğretiminin Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerde okuduğunu anlama becerisine etkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(2), 258-270.
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: PegemA.
- Cemiloğlu, M. (2004). İlköğretim okullarında Türkçe öğretimi. İstanbul: Aktüel.
- Çelik, J. (1998). Dil öğreniminde okuma anlama stratejileri. Dilbilim Araştırmaları Dergisi, 9, 107-115.
- Demirel, Ö., & Epçaçan, C. (2012). Okuduğunu anlama stratejilerinin bilişsel ve duyuşsal öğrenme ürünlerine etkisi. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 2(1), 71-106.
- Deneme, S. (2008). Yabancı dilde yazma becerisinin gelişiminde özetleme tekniğinin öğretimi ve başarıya etkisi. (Yayınlanmamış doktora tezi), Ankara Üniversitesi, Ankara.
- Doğan, B. (2002). Strateji öğretiminin iş birlikçi ve geleneksel sınıflarda okuduğunu anlama becerileri, güdü ve hatırda tutma üzerindeki etkileri. (Yayınlanmamış doktora tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
- Emre, Y. (2014). Farklı akademik seviyedeki 4. sınıf öğrencilerinin okuma stratejilerini kullanma durumları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
- Epçaçan, C. (2008). Okuduğunu anlama stratejilerinin bilişsel ve duyuşsal öğrenme ürünlerine etkisi (Yayınlanmamış doktora tezi), Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
- Eraslan, E. (2008). Yabancı dil öğretiminde sözcüğün anlamını kestirme stratejisinin okuduğunu anlamaya etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
- Ergen, Y. & Batmaz, O. (2019). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama stratejilerini kullanma düzeyleri ile okuduğunu anlama başarıları arasındaki ilişki. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 49, 130-147.
- Güneş, F. (2000). Uygulamalı okuma yazma öğretimi. Ankara: Ocak.
- Güneş, F. (2007). Ses temelli cümle yöntemi ve zihinsel yapılandırma. Ankara: Nobel.
- Güneş, F. (2013). Türkçe öğretimi modeller ve yaklaşımlar. Ankara: PegemA.
- Güngör, A. (2005). Altıncı, yedinci ve sekizinci sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama stratejilerini kullanma düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 101-108.
- Jiménez, R. T., García, G. E. & Pearson, P. D. (1996), The reading strategies of bilingual Latina/o students who are successful English readers: opportunities and obstacles. Reading Research Quarterly, 31, 90-112.
- Karasakaloğlu, N. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının okuduğunu anlama stratejileri ile öğrenme ve ders çalışma stratejileri arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3), 1921-1950.
- Karasar, N. (1999). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
- Karatay, H. (2007). İlköğretim Türkçe öğretmeni adaylarının okuduğunu anlama becerileri üzerine alan araştırması. (Yayımlanmamış doktora tezi), Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Kavcar, C., Oğuzkan, F. & Hasırcı, S. (2016). Türkçe öğretimi (9. Baskı). Ankara: Anı.
- Kuzu, T. (1999). Yabancı dil öğretiminde okuma-anlama becerisinin kazandırılması. (Yayımlanmamış doktora tezi), Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
- Özdemir, S. (2010). Yabancı dil olarak Türkçenin öğretiminde halk hikâyelerinden yararlanma.
- Pang, J. (2008). Research on good and poor reader characteristics: ımplications for L2 reading research in China, Reading in a Foreign Language, 20(1), 1-18.
- Pressley, M. (2002). Metacognition and self-regulated comprehension. In A. E. Farstrup, & S. J. Samuel (Eds.), What research has to say about reading instruction (3rd ed., pp. 291-309). Newark: International Reading Association. Doi:10.1598/0872071774.13.
- Temizkan, M. (2007). İlköğretim ikinci kademe Türkçe derslerinde okuma stratejilerinin okuduğunu anlama üzerindeki etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi), Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Temizkan, M. (2008). Bilişsel okuma stratejilerinin Türkçe derslerinde bilgiye dayalı metinleri okuduğunu anlama üzerindeki etkisi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), 129-148.
- Topuzkanamış, E. (2009). Öğretmen adaylarının okuduğunu anlama ve okuma stratejilerini kullanma düzeyleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
- Topuzkanamış, E. & Maltepe, S. (2010). Öğretmen adaylarının okuduğunu anlama ve okuma stratejilerini kullanma düzeyleri. Türklük Bilimi Araştırmaları, 27, 655-677.
- Upton, T. A. (1997). First and second language use in reading comprehension strategies of Japanese ESL students, The Electronic Journal for English as a Second Language, 3(1), 1-23.
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde bilimsel araştırma yöntemleri (9. Baskı). Seçkin Yayıncılık: Ankara.
- Yılmaz, M. (2014). Türkçede okuduğunu anlama becerilerini geliştirme yolları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 131-139.
